လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳ ဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမွဳမ်ား

နိဒါန္း


ႏိုင္ငံေရးအၾကမ္းဖက္မွဳေလ့လာေရး သုေတသနေလာကမွာ ကနဦးအေနနဲ႕ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ စိတ္ထဲကို ျမင္ေအာင္ၾကည့္ျပီး၊ ဒီလို အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ က်ဴးလြန္လာရျခင္းရဲ႕ အေျခခံ လွံဳ႕ေဆာ္မွဳေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မွသာ အၾကမ္းဖက္မွဳႏွိမ္နင္းေရးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မယ္လို႕ အဆိုရွိၾကပါတယ္။ စိတ္ပညာရွင္တဦးျဖစ္တဲ့ Kicklighter က အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာကို လူအမ်ားက လက္မခံေပမယ့္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႕ သူတို႕အေပၚ ေထာက္ခံသူေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာေတာ့ ေကာင္းမြန္တယ္လို႕ ယူဆထားခ်က္ေတြ ရွိေနႏိုင္တယ္လို႕ ဆိုထားပါတယ္။ ဒီလိုယူဆထားခ်က္ေတြဟာ မွားယြင္းေနတယ္ဆိုတာကို အသိပညာေပးမွဳေတြ မလုပ္ႏိုင္မခ်င္း အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္နင္းႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ သူက ဆိုခဲ့ပါတယ္။ သူ႕အဆိုကို လက္ခံျပီး အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားလာေစျခင္း၊ ေထာက္ခံအားေပးလာေစျခင္းေတြကို လွံဳ႕ေဆာ္ေပးတဲ့ ယူဆခ်က္ေတြကို ပညာရွင္အမ်ားအျပားက ထပ္မံေလ့လာခဲ့ၾကပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္မ်ားစြာကို ေလ့လာၾကည့္ၾကရာမွာ ေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြဟာ ႏိုင္ငံေရး အေတြးအေခၚ အစြန္းေရာက္မွဳ၊ ဘာသာေရးယံုၾကည္ခ်က္ အစြန္းေရာက္မွဳနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအရ ထြက္ေပါက္ပိတ္မွဳေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရျခင္း ဆိုတာပါပဲ။ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို က်ဴးလြန္သူေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရေတြျဖစ္တဲ့ state-actors ေတြနဲ႕ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ Non-state actors ေတြပါ ပါ၀င္ေနၾကပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ က်င့္သံုးျခင္းမရွိတဲ့ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံေတြမွာ အစိုးရကိုယ္တိုင္က ႏိုင္ငံေတာ္အၾကမ္းဖက္မွဳ (State Terrorism) ကို က်ဴးလြန္တတ္မွဳေတြ ရွိသလို၊ ႏိုင္ငံေရးတည္ျငိမ္မွဳ မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြက လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး စည္းေဘာင္ကို ေက်ာ္လြန္ျပီး အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္ေတြဆီကို ဦးတည္သြားတတ္တာမ်ိဳးေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ျပည္တြင္းေရး ပဋိပကၡကေန ေဘာင္ေက်ာ္ျပီး ႏိုင္ငံတကာ ျပည္သူေတြရဲ႕ အာ႐ံုစိုက္မွဳ ခံလာရေစေရးအတြက္ က်ဴးလြန္တဲ့ Media Terrorism ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးအစားကလဲ ရွိပါေသးတယ္။

၁၉၆၈ ခုႏွစ္တုန္းက E1 A1 ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြကို ပါလက္စတိုင္း ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြက ျပန္ေပးဆြဲမွဳေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ပါလက္စတိုင္း ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဘက္က ၾကည့္ရင္ ႏိုင္ငံတကာ ျပည္သူေတြရဲ႕ အာ႐ံုစိုက္ခံရေအာင္ျပဳလုပ္တဲ့ နည္းလမ္းတခု ျဖစ္ေပမယ့္ ဒီလိုျပန္ေပးဆြဲမွဳေတြမွာ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ေတြကို ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္ရမွဳေတြ ပါ၀င္လာတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြအေနနဲ႕ အသိအမွတ္ မျပဳ ခဲ့ပဲ အၾကမ္းဖက္သမားေတြအျဖစ္သာ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္မွဳေတြထဲမွာ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မွဳ၊ ႏိုင္ငံေရးအေတြးအေခၚ အစြန္းေရာက္မွဳေတြ ကေန ထြက္ေပၚလာတဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြလဲ အမ်ားအျပား ရွိပါေသးတယ္။ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရေတြကိုယ္တိုင္က ေနာက္ကြယ္ကေန ပံ့ပိုးေပးေနတဲ့ state-sponsored terrorism အမ်ိဳးအစားေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားလာခဲ့တာနဲ႕ လူအမ်ား ေသေၾကပ်က္စီးရံုမက လူေတြအၾကားမွာ အေၾကာက္တရားပ်ံ႕ပြားလာတာေတြ ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေထာက္ခံအားေပးသူေတြနဲ႕ ဆန္႕က်င္သူေတြအၾကား ႏိုင္ငံေရး လိုအပ္ခ်က္ ဆိုတာေပၚ အေျခခံတဲ့ အျငင္းပြားမွဳေတြ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရွိပါတယ္။




လူတေယာက္တည္းမွာတင္ အသက္ သံုးႏွစ္အရြယ္ ကေလးတေယာက္ရဲ႕ မီးဆိုတာ ပူတယ္၊ မကိုင္ရဘူး ဆိုတဲ့ အသိနဲ႕ အသက္ သံုးဆယ္အရြယ္ လူတေယာက္ရဲ႕ မီးဆိုတာ ဘယ္လို အသံုးခ်ရမယ္၊ မီးေဘးအႏၱရာယ္မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို ကာကြယ္ရမယ္၊ မီးေဘးသင့္လာရင္ ဘယ္လို စီမံေဆာင္ရြက္ရမယ္ ဆိုတဲ့ အသိတရားေတြ မတူပါဘူး။ ဒီေတာ့ အေတြးအေခၚေရခ်ိန္၊ အယူအဆေရခ်ိန္၊ ပညာအရည္အခ်င္းေရခ်ိန္၊ အလုပ္အကိုင္ နဲ႕ တာ၀န္ယူမွဳ ေရခ်ိန္၊ ဘ၀ျဖတ္သန္းမွဳ ေရခ်ိန္ေတြမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားျခားနားေနတဲ့ လူေတြအတြင္းမွာ အျငင္းပြားမွဳေတြ ျဖစ္တတ္ၾကတာ ထံုးစံတခုပါပဲ။ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ပါလီမန္ေတြ၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေတြကေန လမ္းေဘး အရပ္သားစကား၀ိုင္းေတြအထိ အျငင္းပြားမွဳေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။

အျငင္းပြားမွဳမ်ား

အျငင္းပြားမွဳေတြထဲမွာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး (Armed Struggles) ဆိုတာနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳ (Terrorism) ကို ကြဲကြဲျပားျပား နားမလည္သူေတြက ဒီႏွစ္ခုကို ေရာေထြးျပီး ျငင္းခုန္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီလိုေရာေထြးေျပာဆိုမွဳေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ရဲ႕ လူထုစည္းရံုးေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေသြဖည္ရာ ေရာက္သလို လူထုေထာက္ခံမွဳ စြမ္းအား က်ဆင္းလာေအာင္ ျပဳလုပ္တာနဲ႕ အတူတူပါပဲ။ ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးက ျပည္သူလူထုရဲ႕ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို ရွဳျမင္ပံုေတြ လံုး၀ မတူညီပါဘူး။

လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာကို ျမိဳ႕ျပေပ်ာက္က်ားစစ္အေနနဲ႕ ဆင္ႏႊဲတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေက်းရြာအေျခခံျပီး ျမိဳ႕ကို သိမ္းတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လိုပံုသ႑ာန္နဲ႕ ဆင္ႏႊဲသည္ျဖစ္ေစ တရားေသာ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ရင္ လူထုက ေထာက္ခံပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကလဲ ေထာက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာကိုေတာ့ ျပည္သူလူုထုက မေထာက္ခံပါဘူး။ ႏိုင္ငံတကာကလဲ မေထာက္ခံပါဘူး။ ဒီလိုအေျခအေနေတြကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ဆက္စပ္မဟာမိတ္ အဖြဲ႕ အစည္းေတြ အေနနဲ႕ ေသေသခ်ာခ်ာ သေဘာေပါက္ နားလည္ဖို႕ လိုပါတယ္။

လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳအၾကားမွာ ျခားထားတဲ့ စည္းေဘာင္ဟာ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူေတြကို သတ္ျဖတ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်းလက္ေဒသမွာ ခ်ီတက္လာတဲ့ စစ္ေၾကာင္းတခုကို မိုင္းဆြဲတိုက္ခိုက္မွဳ၊ ျမိဳ႕ျပမွာ စစ္လက္နက္ပစၥည္း သိုေလွာင္ရံုကို ဗံုးခြဲမွဳဆိုရင္ ဒါဟာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ပဲ ျပည္သူလူထုအၾကားမွာ ပစ္မွတ္ကို တိုက္ခိုက္မွဳဆိုတာက်ေတာ့ indiscriminate killings ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါကို အမွန္တရားပါလို႕ ဘယ္လိုပဲ Justification လုပ္လုပ္ အၾကမ္းဖက္မွဳျဖစ္သြားပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးတခုရဲ႕ စည္းေဘာင္ကို ေက်ာ္သြားျပီး ေတာ္လွန္ေရးသမားတေယာက္ ထားရွိရမယ့္ က်င့္၀တ္ကို ခ်ိဳးေဖာက္လိုက္တာနဲ႕ အၾကမ္းဖက္သမား တေယာက္ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ရပ္မ်ိဳးေတြကို ေတာ္လွန္ေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းကလဲ ျပတ္ျပတ္ သားသား ဆန္႕က်င္ကန္႕ကြက္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။

Justification လိုက္လုပ္ေပးရင္ လုပ္သူေတြကို အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေထာက္ခံအားေပးသူေတြ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒီထက္ ပိုဆိုးတာက ေတာ္လွန္ေရးေလွကို ပင္လယ္ျပင္မွာ ၀မ္းဗိုက္ေဖာက္လိုက္တာနဲ႕ အတူတူပါပဲ။ ေလွေမွာက္တတ္ပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ ေတာ္လွန္ေရးစည္းေဘာင္ကို ေက်ာ္ျပီး အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္လိုက္လို႕ အမွန္က အမွားျဖစ္ျပီး ရစရာမရွိေအာင္ ေၾကမြက်ဆံုးသြားခဲ့ရတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေတြ အမ်ားၾကီးပါပဲ။

ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးမွာ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေရာေထြး ေျပာဆိုတတ္သူ လူႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ တမ်ိဳးက ကြဲျပားျခားနားမွဳကို နားမလည္သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ တမ်ိဳးကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအစြန္းေရာက္ အေတြးအေခၚေတြေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳမွန္း သိပါလ်က္နဲ႕ ဒါကိုေထာက္ခံ အားေပးျပီး Terrorist Propaganda of Justification ကို လုပ္ေဆာင္ေနသူေတြပါ။

ပထမအမ်ိဳးအစားကိုေတာ့ ကြဲျပားျခားနားမွဳကို ရွင္းလင္းေျပာဆို အသိပညာေပးရပါမယ္။ ဒုတိယအမ်ိဳးအစားကိုေတာ့ သူတို႕ Justification လုပ္ေနတဲ့ အယူအဆေတြဟာ မွားယြင္းေၾကာင္း အသိပညာေပးျခင္းနဲ႕ လိုအပ္လာရင္ ႏွိမ္နင္းအေရးယူျခင္းေတြ ျပဳလုပ္ရပါမယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ရင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေထာက္ခံတဲ့ သေဘာတရားေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားျပီး၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း လံုျခံဳေရး (Societal Security) ကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ ေတာ္လွန္ေရးသေဘာတရားေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားရင္ ေအာင္ပြဲကို ဦးတည္ေစ ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳ သေဘာတရားေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားရင္ေတာ့ က်ရွံဳးျခင္းကို ဦးတည္ေစတဲ့အျပင္၊ အာဏာရွင္စနစ္ က်ဆံုးျပီး ေနာက္ပိုင္းကာလေတြရဲ႕ တိုင္းျပည္ တည္ေဆာက္ေရး ကိုပါ အၾကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ တခါတရံမွာ conflict escalation ျဖစ္ျပီး ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးကိုပါ ပ်ံ႕သြားတတ္ပါေသးတယ္။

တကယ္ေတာ့ Global Terrorism ထြက္ေပၚလာရျခင္းရဲ႕ အေျခခံ source ဟာ intra-state conflicts ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရေတြက state-terrorism က်ဴးလြန္မွဳေတြ ရွိလာလို႕ ႏိုင္ငံတကာက ၀င္ေရာက္ေျဖရွင္းေပးဖို႕ ၾကိဳးပမ္းေနရမွဳေတြ ရွိေနသလို၊ တျပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ Non-State actors ေတြျဖစ္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြက political frustration ျဖစ္ျပီး အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ မလုပ္လာေအာင္ကိုလဲ ေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္မွဳေတြ၊ အသိပညာေပးမွဳေတြ လုပ္လာၾကရျပန္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳနဲ႕ ပတ္သက္ေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ စာရင္းေတြကို ႏိုင္ငံတကာ ပညာရွင္ေတြက ရွာေဖြျပဳစုျပီး၊ ဒီအဖြဲ႕အစည္းေတြကို ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြကေန အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြျဖစ္ေအာင္ တြန္းအားေပး လွံဳ႕ေဆာ္လိုက္တဲ့ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမွဳေတြကို ေလ့လာဆန္းစစ္ေနၾကပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္ အေတြးအေခၚရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္လာရင္ အလြန္အႏၱရာယ္ ၾကီးမားတဲ့အတြက္ ဒီေခါင္းေဆာင္ေတြကို စံုစမ္းရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ျပီး ၄င္းတို႕ရဲ႕ ေငြေၾကးအလႊဲအယူမ်ားကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး၊ ၄င္းတို႕ ဦးေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဥ္ကို ဆန္းစစ္ေလ့လာေရး၊ ေနာက္လိုက္ အဖြဲ႕၀င္မ်ားအတြင္းမွ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေထာက္ခံအားေပးႏိုင္ဖြယ္ ရွိသူမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ေရး စတဲ့ လိုအပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ ဆက္လုပ္ဖို႕ ကိုလဲ ႏိုင္ငံတကာ လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ၾကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ ေနၾကရပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ အၾကမ္းဖက္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ အမည္ေတြဟာ တိုးပြားလာတာသာ ရွိျပီး၊ ေလ်ာ့နည္းသြားတာ မရွိတဲ့အတြက္ အၾကမ္းဖက္မွဳကို လက္နက္တခုအျဖစ္ အသံုးခ်လိုက္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြ တိုင္းဟာ ေအာင္ပြဲနဲ႕ ေ၀းကြာသြားခဲ့ၾကတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာကို ကြဲကြဲျပားျပား နားလည္သေဘာေပါက္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။


လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳ

လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး (A/S)၊ ေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲ Guerrillas Warfare (GW)၊ သူပုန္ထမွဳ Insurgency၊ ေတာ္လွန္ေရး (Revolution) အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး (National Liberation) စတာေတြအားလံုးဟာ Political Violence အမ်ိဳးအစားေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Political Violence ဆိုတာက လူသားသမိုင္းနဲ႕ အတူေမြးဖြားလာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ မတရားမွဳေတြက ဥပေဒျဖစ္လာတဲ့အခါ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္မွဳဆိုတာ လူ႕တာ၀န္တရပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီတာ၀န္ကို ကမာၻတ၀ွမ္းလံုးက ျပည္သူ လူထုၾကီးက အသက္နဲ႕ရင္းျပီး ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ မတရားတဲ့ အာဏာရွင္ အစိုးရမ်ားစြာဟာ လူထုၾကီးရဲ႕ Political Violence ေတြေၾကာင့္ အာဏာကို စြန္႕လႊတ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ Political Violence ေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္ေတာ္လွန္ေရးၾကီး ျဖစ္ပြားလာခဲ့ပါတယ္။ Thomas Jefferson က ေတာ္လွန္ပုန္ကန္မွဳဆိုတာ အစိုးရတရပ္ရဲ႕ က်န္းမာေရးတိုးတက္ေကာင္းမြန္မွဳအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ေဆး၀ါး ျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုထားခဲ့ဖူးပါတယ္။

utilitarianism နဲ႕ ပတ္သက္ရင္ ဆရာတဆူျဖစ္တဲ့ John Stuart Mill ကလဲ political violence ဆိုတာကို ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အေျခအေနတရပ္မွာ က်င့္၀တ္အားျဖင့္ ဘယ္ေလာက္မွန္ကန္တယ္ဆိုတဲ့ balance of reason ေပၚမွာ မူတည္ျပီး justify လုပ္ႏိုင္ေၾကာင္း ဆိုခဲ့ပါတယ္။ တကယ္လို႕ အစိုးရတရပ္ဟာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ေ၀ခြင္နဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ေတြကို ပိတ္ပင္ေနျပီဆိုရင္၊ လူထုရဲ႕ အျမင္နဲ႕ သေဘာထားေတြကို လ်စ္လ်ဴျပဳေနျပီဆိုရင္ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ လူထုအေနနဲ႕ political violence ကို အသံုးျပဳျပီး ေတာ္လွန္ရမွာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကို ေပၚလြင္ေအာင္ ေရးသားထားခဲ့ပါတယ္။ Political Violence ကို အသံုးျပဳရာမွာ တရားမွ်တမွဳရွိမရွိ ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႕ ေအာင္ပြဲအတြက္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိမွဳ ႏွစ္ခုကို ၾကည့္ျပီး justify လုပ္ဖို႕ ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။

Commentator Robert Audi ကေတာ့ တျခားျငိမ္းခ်မ္းေရးနည္းလမ္းမ်ားကို ဘယ္လိုမွ အသံုးျပဳလို႕ မရႏိုင္ေတာ့တဲ့အဆံုးမွာ Political Violence ကို ေနာက္ဆံုးနည္းလမ္းအေနနဲ႕ အသံုးျပဳဖို႕ လိုအပ္တယ္လို႕ ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။ သူက ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းတခုဟာ ေတာင္းဆိုမွဳ၊ အသနားခံမွဳေတြ ဘာမွကို ထပ္လုပ္လို႕ မရႏိုင္ေတာ့တဲ့ အေျခအေန၊ ေတာင္းဆိုခ်က္မွန္သမွ်ကို လ်စ္လ်ဴရွဳခံေနရတဲ့ အေျခအေန၊ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပမွဳေတြကို အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းခံလိုက္ရတဲ့ အေျခအေနေတြမွာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးေတြ၊ ပုန္ကန္ေတာ္လွန္မွဳေတြ ျပဳလုပ္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရး လမ္းေၾကာင္းတခုေပၚကို တက္ေရာက္မွသာ ေအာင္ပြဲခံႏိုင္မယ္လို႕ ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။ အာဏာရွင္ အစိုးရေတြကို သံတမန္နည္းလမ္း၊ သာမန္ ေတာင္းဆိုခ်က္ ႏိုင္ငံေရးနည္းလမ္းေတြနဲ႕ေတာ့ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ဆန္႕က်င္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုေတြးေခၚပညာရွင္ေတြအပါအ၀င္ ကမာၻ႕ျပည္သူလူထုဟာ Political Violence အမ်ိဳးအစားေတြျဖစ္တဲ့ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးေတြ၊ သူပုန္ထမွဳေတြ၊ အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တိုက္ပြဲေတြ၊ လူထုတိုက္ပြဲေတြကို အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူေတြက ဖိႏွိပ္တဲ့ အာဏာရွင္ေတြကို ပုန္ကန္မွဳေတြအေနနဲ႕ တခဲနက္ ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ အဖိႏွိပ္ခံရတဲ့ ျပည္သူေတြဘက္က ရပ္တည္တဲ့ Non-State actors ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြကို ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကူညီပံ့ပိုးေပးမွဳေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လဲ ႏိုင္ငံေရးအေျမာ္အျမင္ မရွိတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္း တခ်ိဳ႕ဟာ မက်ဴးလြန္သင့္တဲ့ ရာဇ၀တ္မွဳေတြကို စတင္ ျပဳလုပ္လာၾကပါေတာ့တယ္။ မိမိတို႕ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ကို တိုက္ရိုက္ထိပါးေစတဲ့ ဗံုးေဖာက္ခြဲမွဳေတြ၊ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မွဳေတြ၊ စစ္ပြဲမွာေတာင္ ေရွာင္ရွားရမယ့္ ပစ္မွတ္ေတြျဖစ္တဲ့ ေဆးရံု၊ ေက်ာင္းစတာေတြကို စီးနင္းမွဳေတြ၊ အမ်ားျပည္သူ အသံုးျပဳတဲ့ ေလေၾကာင္း၊ ေရေၾကာင္း၊ ကုန္းေၾကာင္း ပို႕ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို တိုက္ခိုက္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားလာပါတယ္။

ဒီလို လုပ္ေဆာင္လာမွဳေတြမွာ Political Frustration ေၾကာင့္ ေပၚထြက္သြားတဲ့ တိုက္ခိုက္မွဳေတြသာမက အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အမည္ကို လူသိထင္ရွားျဖစ္ေစလိုမွဳ၊ ေခါင္းေဆာင္အမည္ နာမည္ေက်ာ္ၾကားလိုမွဳနဲ႕ ဒီလို မတည္မျငိမ္ျဖစ္မွဳေတြကေန အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို ပ်က္ယြင္းေစလိုမွဳ စတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြပါ ပါ၀င္လာၾကပါတယ္။ ဒါေတြဟာ (၁၉၇၀) ေႏွာင္းပိုင္း ကာလေတြမွာ ကမာၻနဲ႕အ၀ွမ္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာသိမ္းမွဳေတြ၊ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ေရခ်ိန္ နိမ့္တုန္ျမင့္တုန္ ျဖစ္ကုန္မွဳေတြနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဥ္ေတြကို လူထုက အျပည့္အ၀ ေထာက္ခံ ပါ၀င္မွဳ ေလ်ာ့ပါးလာမွဳေတြရဲ႕ နိဒါန္း အစပါပဲ။ ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေ၀ေ၀၀ါး၀ါး နဲ႕ နားလည္မွဳေတြ ရွဳပ္ေထြးကုန္ၾကပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကို အၾကမ္းဖက္သမားေတြလို႕ တံဆိပ္ကပ္ ေခ်မွဳန္းႏိုင္ခြင့္ကို အာဏာရွင္ေတြကို သြားေပးလိုက္သလို ျဖစ္ကုန္ျပီး၊ အာဏာရွင္ေတြက ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ခံ အာဏာရွင္စနစ္ (electoral authoritarianism) ေတြ သက္ဆိုးရွည္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူ ေပးလိုက္သလိုေတြ ျဖစ္ကုန္ပါေတာ့တယ္။

တခ်ိဳ႕ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြက်ေတာ့ Media attention ရေအာင္ဆိုျပီး ႏိုင္ငံတကာ ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြက ေလယာဥ္ေတြကို ျပန္ေပးဆြဲတာေတြ၊ သံရံုးေတြကို ၀င္ေရာက္စီးနင္းမွဳေတြ၊ တိုက္ခိုက္မွဳေတြကိုပါ ျပဳလုပ္လာၾကျပန္ပါေတာ့တယ္။ ဒီလုပ္ရပ္ေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ရဲ႕ ေျခလွမ္းေတြကို တခါတည္း တုံ႕ဆြဲလိုက္သလို ျဖစ္သြားပါတယ္။ အိမ္တအိမ္မွာ အေဖက အရက္မူးျပီး ေသာင္းက်န္းႏွိပ္စက္တဲ့ ဒဏ္ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံေနရတဲ့ အေမကို လူေတြက ကိုယ္ခ်င္းစာ သနားၾကစျမဲပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီအေမက အေဖ့ေဒါသေအာက္မွာ ျပားျပား၀ပ္ေနတဲ့ မ်က္စိသူငယ္၊ နားသူငယ္ ကေလးေလးကို မဆီမဆိုင္ သြားရိုက္တဲ့အခါ ဒီျဖစ္ရပ္အေပၚမွာ ရွဳျမင္သူ ႏွစ္မ်ိဳးေပၚထြက္လာပါတယ္။ ဒါကို အေမ့ရဲ႕ အမွားလို႕ တြက္သူက တြက္ျပီး၊ အေမက ဘယ္ေလာက္ခံစားေနရလဲ ဆိုတာကိုေကာ နားမလည္ေပးႏိုင္ဘူးလားလို႕ ယူဆသူေတြက ယူဆတာမ်ိဳးပါ။ အေမ့ရဲ႕ ဒုကၡကို လူေတြက ခံစားနားလည္ေပးျပီး အေဖျဖစ္သူရဲ႕ အမွားလို႕သာ လူေတြက တြက္ဆေနခ်ိန္မွာ အေမျဖစ္သူရဲ႕ တာ၀န္က အေဖ့ေဒါသ စက္ကြင္း ကေလးငယ္ေလးဆီ မက်ေရာက္ေအာင္ တတ္ႏိုင္သမွ်ေလး ကာကြယ္ေပးရမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳးပါ။

ဒါကို အေမမပီသပဲ မိမိရဲ႕ ဒုကၡကို ကေလးဆီကိုပါ ထပ္မွ်ေ၀ေပးလိုက္တာကေတာ့ အေမ့အမွား ျဖစ္သြားပါျပီ။ ဒါေၾကာင့္ အေဖ့လုပ္ရပ္ကိုလဲ ဆန္႕က်င္သလို အေမ့အမွားကိုလဲ ကန္႕ကြက္ရွဳတ္ခ်ရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီၾကားထဲ အေမျဖစ္သူက သူ႕ရဲ႕ ဒုကၡေတြကို လူအမ်ားသိေစဖို႕ လမ္းမေပၚထြက္ျပီး တုတ္တေခ်ာင္းနဲ႕ ေတြ႕သမွ်ကေလး လိုက္ရိုက္ေနရင္ေတာ့ ရပ္ကြက္အေနနဲ႕က အေဖ့လုပ္ရပ္ေတြ ဆန္႕က်င္ေရးထက္ အေမ့ကို ႏွိမ္နင္းထိန္းခ်ဳပ္ေရးကိုပဲ ဦးစားေပးလာေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာ အၾကမ္းဖက္မွဳႏွိမ္နင္း တိုက္ဖ်က္ေရးကို ဦးစားေပး လုပ္ငန္းေဆာင္တာ အျဖစ္ ထည့္သြင္းလာၾကတာဟာ ဒီသေဘာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ အမွန္ကေန အမွားမျဖစ္သြားေစဖို႕ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္ေတြအပါအ၀င္ ေတာ္လွန္ေရးသမားတိုင္းမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။

ေတာ္လွန္ေရးသမားတေယာက္ဟာ အရပ္သား ျပည္သူလူထုကို တိုက္ခိုက္ျပီဆိုတာနဲ႕ အၾကမ္းဖက္သမား ျဖစ္သြားပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္း တရပ္ဟာ ျပည္သူလူထုကို ပစ္မွတ္အျဖစ္ ထားျပီး တိုက္ခိုက္တာေတြ၊ ရန္သူေခ်မွဳန္းေရးမွာ ျပည္သူအမ်ား ေသေၾကပ်က္စီးေစႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳတာနဲ႕ ဒီေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းဟာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒီလိုပါပဲ။ အစိုးရတရပ္ဟာလဲ ျပည္သူလူထုကို သတ္ျဖတ္ႏွိပ္စက္တာ၊ လူထုတိုက္ပြဲေတြကို အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္းတာနဲ႕ ဒီအစိုးရဟာ ႏိုင္ငံေတာ္အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ က်ဴးလြန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ အစိုးရျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒီလို အၾကမ္းဖက္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ အၾကမ္းဖက္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရေတြကို စစ္မွန္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ အပါအ၀င္ ျပည္သူလူထု တရပ္လံုးက ဆန္႕က်င္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆက္လက္ျပီး Terrorist Propaganda of Justification အေၾကာင္းကို ဆက္လက္ တင္ျပပါမယ္။

Terrorist Propaganda of Justification

ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာ ေမာရစ္တာ့ခ္၀ဲလ္ ဆိုသူက ကမာၻတ၀ွမ္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြနဲ႕ ဆက္စပ္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေထာက္ခံသူေတြ သံုးေလ့ရွိတဲ့ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရးေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရာမွာ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ေတြအေပၚ justification လုပ္ျပတဲ့ အခ်က္သံုးခ်က္ကို ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ သံုးခ်က္ကေတာ့
တို႕တေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြျဖစ္တယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ႕ လြတ္ေျမာက္ေရးကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္ဖို႕ ျပည္သူ႕ရန္သူေတြကို ႏွိမ္နင္းေနတာျဖစ္တယ္။ ဒီအတြက္ ေတာ္လွန္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳကာလမွာ ျပည္သူ႕ရန္သူေတြကို ေခ်မွဳန္းတဲ့ ဘယ္လို လုပ္ငန္းစဥ္မ်ိဳးကို မဆို လူထုက ေထာက္ခံရမွာ ျဖစ္တယ္။
တို႕တေတြဟာ ျပည္သူ႕ရန္သူနဲ႕ အေပါင္းအပါေတြကို ေတာ္လွန္တိုက္ပြဲ၀င္ေနတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလို ေတာ္လွန္ေရးမွာ လူထုတရပ္လံုးက ပူးေပါင္းပါ၀င္ရမယ္။ ရန္သူေတြကို ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး မလုပ္ရဘူး။ ရန္သူကို ေခ်မွဳန္းရင္းနဲ႕ ရန္သူ႕အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႕ နီးစပ္သူေတြပါ ထိခိုက္သြားရင္ တာ၀န္မယူဘူး။
တို႕တေတြဟာ ဖိႏွိပ္တဲ့ အာဏာရွင္ကို ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၾကားေနတာကို လက္မခံႏိုင္ဘူး။ ငါတို႕နဲ႕ ပူးေပါင္းျပီး ရန္သူကို တိုက္ရမယ္။ ငါတို႕နဲ႕ မပူးေပါင္းရင္ ရန္သူ႕လူလို႕ သတ္မွတ္မယ္။ ရန္သူကို မတိုက္ပဲ ၾကားမွာ ေနသူေတြကို ေတာ္လွန္ေရးအေပၚ မေထာက္ခံသူေတြလို႕ သတ္မွတ္မယ္။ ဒီလိုလူေတြ ေတာ္လွန္ေရးအေပၚ ကိုယ္ခ်င္းစာနာစိတ္ရွိလာေအာင္၊ ခံစားနားလည္တတ္လာေအာင္ အၾကမ္းဖက္နည္းလမ္းေတြနဲ႕ ႏွိဳးဆြေပးဖို႕ လိုတယ္။

ဒီအခ်က္သံုးခ်က္ဟာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ အၾကမ္းဖက္မွဳကို လက္ခံက်ဴးလြန္ လာေစတဲ့ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆမွားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ Paul Wilkinson ဆိုသူကလဲ တတိယအခ်က္ျဖစ္တဲ့ ရန္၊ ငါ ျပႆနာဟာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကို လူထုအေပၚ အညွာအတာမရွိ အၾကမ္းဖက္မွဳက်ဴးလြန္ေအာင္ လွံဳ႕ေဆာ္ေပးလိုက္တဲ့ ျပႆနာျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေထာက္ခံသူေတြက ဒီ ရန္၊ ငါဆိုတဲ့ စကားလံုးကို Terrorist Propaganda of Justification အေနနဲ႕ အသံုးျပဳတတ္ၾကပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြက ျပဳလုပ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳတရပ္မွာ ျပည္သူလူထုကို ထိခိုက္ေစတာ မွန္ေပမယ့္ တဘက္ရန္သူကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္တယ္ဆိုရင္ ေအာင္ပြဲလို႕ သတ္မွတ္ရမယ္၊ ျပည္သူလူထုၾကီးအေနနဲ႕ ဒီလိုထိခိုက္မွဳေတြ ဆက္မျဖစ္ေစခ်င္ရင္ ေတာ္လွန္ေရးထဲ ပါလာရမယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆတရပ္ပါ။ ဒီအယူအဆဟာ အလြန္အႏၱရာယ္ၾကီးမားျပီး ေတာ္လွန္ေရးေလွကို ၀မ္းဗိုက္ကေန ထိုးခြဲခ်၊ ျမွဳပ္ပစ္လိုက္ႏိုင္တဲ့ အယူအဆမ်ိဳးပါ။ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ရဲ႕ လူထုေထာက္ခံမွဳ မ႑ိဳင္ကို ရိုက္ခ်ိဳးဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ ႏိုင္ပါတယ္။

ေတာ္လွန္ေရးသမားဆိုတာကလဲ အဖိႏွိပ္ခံ ျပည္သူလူထုထဲကေနမွ ေမြးဖြားလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဖိႏွိပ္ခံ ျပည္သူဘက္ကေန ရပ္တည္ျပီး ဖိႏွိပ္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို ျပည္သူလူထုနဲ႕အတူ လက္တြဲေတာ္လွန္ဖို႕ ေတာ္လွန္ေရးသမား လူတန္းစားတရပ္ ထြက္ေပၚလာ တာျဖစ္ပါတယ္။ လူထုကို ဒီလို အၾကမ္းဖက္မွဳေတြနဲ႕ အေၾကာက္တရားသြင္းျပီး စည္းရံုးေရး လုပ္လို႕ မရပါ။ ဒီလုပ္ရပ္ေတြဟာ လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးကို ကင္းကြာသြားေစႏိုင္ပါတယ္။

ျပည္သူလူထုရဲ႕ အနာဂတ္ၾကမၼာကို ဖန္တီးေပးႏိုင္မယ့္ ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာ ေရကန္ထဲမွာ ပြင့္လန္းလာတဲ့ ၾကာပန္းေလးတပြင့္ပါ။ ဒီလိုအခါမွာ ဒီေရကန္ကို ခန္းေျခာက္ေအာင္ လုပ္သူေတြ၊ဒီေရကန္ကို ညစ္ႏြမ္းေအာင္၊ ေသြးစြန္းေအာင္ လုပ္သူေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြရဲ႕ ရန္သူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရန္၊ ငါ စည္းျပတ္ရမယ္ဆိုတာ ေတာ္လွန္ေရးသမား အခ်င္းခ်င္း ပုလင္းတူ၊ ဘူးစို႕ လုပ္ျပီး၊ အခ်င္းခ်င္း ကာကြယ္ေပးဖို႕ကို ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါ။ ျပည္သူလူထုကို ဒုကၡေပးမယ့္ ရန္သူေတြကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆန္႕က်င္ရဲတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသစၥာတရားရွိျခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရး သစၥာတရားဆိုတာ ေတာ္လွန္ေရးသမား အခ်င္းခ်င္း သစၥာေစာင့္သိမွဳကို ဆိုတာမဟုတ္ပါ။ ျပည္သူလူထုအေပၚမွာ ထားရွိတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသစၥာတရားကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုကို အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ လုပ္ရပ္ဆိုရင္ ေတာ္လွန္ေရးသမားတေယာက္ဟာ ရန္ငါ စည္းျပတ္ျပီး ျပတ္ျပတ္သားသား ကန္႕ကြက္ရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရန္၊ ငါ စည္းဆိုတဲ့ စကားလံုးကို Terrorist Propaganda of Justification အေနနဲ႕ အသံုးခ်လာတဲ့အခါ ဒါကုိ လူထုေရွ႕က ရပ္တည္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြက ကန္႕ကြက္ရွဳတ္ခ်ရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္မွဳနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ justification ေတြမွာ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာကို ေတာ္လွန္ေရး သမားေတြနဲ႕ လူထုက လက္ခံလာေအာင္ ဒီလိုနည္းေတြနဲ႕ justification လုပ္ေနတာေတြ ရွိသလို၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ ကိုယ္တိုင္က အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ရဲ႕ Political Ends အတြက္ အသံုးျပဳရမယ့္ Means တရပ္အေနနဲ႕ လက္ခံက်င့္သံုးလာေစတဲ့ Justification ေတြလဲ ရွိပါေသးတယ္။ ပညာရွင္အမ်ားစု အာရံုစိုက္တာကေတာ့ Thrasymachan Justification ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကို သင္ၾကားပို႕ခ်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားေရးရာ သင္တန္းေတြအထိ ပါ၀င္ေနတတ္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အထူးသတိထားရမယ့္ အခ်က္တရပ္ပါ။ လက္ခံ အသံုးခ်မိတာနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ political goals ေတြနဲ႕ တစတစ ေ၀းကြာသြားေစႏိုင္သလို၊ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူအမ်ားကိုလဲ ဒုကၡေရာက္ေစေတာ့တာပါပဲ။

Thrasymachan Justification for Terrorism
ႏိုင္ငံေရး၊ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေနသူေတြဟာ ဥပေဒေၾကာင္းအရ၊ ကိုယ္က်င့္တရားအရ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ကန္႕ကြက္ဆန္႕က်င္တာေတြကို လက္ခံစဥ္းစားေလ့မရွိၾကပါဘူး။ သူတို႕က ဒါေတြကို ရန္သူကို ေထာက္ခံေနသူေတြကသာ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ဆန္႕က်င္တယ္လို႕ အထင္ေရာက္တတ္ၾကျပီး အၾကမ္းဖက္မွဳကို ကန္႕ကြက္ဆန္႕က်င္သူေတြကို ရန္သူ႕ဘက္ေတာ္သားေတြအေနနဲ႕ သတ္မွတ္ စြပ္စြဲတတ္ၾကပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳေၾကာင့္ လူအမ်ားၾကားမွာ climate of fear ပ်ံ႕ႏွံ႕လာျပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္းေတြကို ေဖာက္ထြက္ႏိုင္မယ့္ political outrage ကို ဖန္တီးႏိုင္မယ္လို႕လဲ ယူဆထားေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ဆန္႕က်င္တာဟာ ဒီလို political outrage ဖန္တီးႏိုင္မယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြကို ေႏွာင့္ေႏွးေအာင္ လုပ္တာလို႕ ထင္ျမင္စြပ္စြဲတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလို ေတြးေခၚယူဆခ်က္ေတြ၊ ထင္ျမင္စြပ္စြဲမွဳေတြဟာ Thrasymachan Justification အေပၚမွာ သက္၀င္ယံုၾကည္ေနလို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသင္တန္းေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ႏွဳတ္ျမြက္စကားေတြမွာ Thrasymachan Justification သ႑ာန္ေတြ ပါ၀င္လာျပီဆိုရင္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ သမိုင္းနိဒါန္းေတြ စလာေတာ့မယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ Thrasymachan Justification မွာ သ႑ာန္ၾကီးႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ ပထမသ႑ာန္က အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာ ေတာ္လွန္ေရး ရွိေနေၾကာင္းကို ေဖာ္က်ဴးေနတဲ့ ျပယုဂ္တခုျဖစ္တယ္။ ေတာ္လွန္ေရးကို လူအမ်ားက သိရွိလာဖို႕၊ လက္ခံယံုၾကည္လာဖို႕၊ လူအမ်ားရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ေတြ ႏိုးၾကားတက္ၾကြလာဖို႕အတြက္ လူအမ်ားသတိျပဳမိႏိုင္မယ့္ အခ်ိန္ကာလေတြ၊ ေနရာေတြမွာ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ေတြကို ျပဳလုပ္ဖို႕ လိုအပ္တယ္။ ဒီလို လုပ္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ရန္သူကို အားေပ်ာ့သြားေအာင္၊ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေအာင္၊ ရန္သူရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကို လူအမ်ားသိလာေအာင္ လုပ္ႏိုင္မယ္။ လူေတြအၾကားမွာ အေၾကာက္တရားေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာျပီး ၊ ဘက္တခုမွာ ရပ္တည္မွ ျဖစ္ေတာ့မယ္လို႕ ယူဆခ်က္ေတြ ေပၚထြန္းလာမယ္၊ ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ ပူးေပါင္းလာၾကမယ္ ဆိုတဲ့ သ႑ာန္ပါ။ ရန္သူရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို မျဖိဳဖ်က္ႏိုင္ခင္မွာ ေရတိုအေနနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ သံုးဖို႕ လိုအပ္တယ္လို႕ ဒီသ႑ာန္ကို လက္ခံသူေတြက ေျပာဆိုစည္းရံုးတတ္ပါတယ္။

ဒုတိယသ႑ာန္ကေတာ့ ပိုျပီး ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာကို ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ လက္နက္တခုအေနနဲ႕ အသံုးျပဳျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တဘက္ရန္သူဟာ အားသာျပီး၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြက အားနည္းသူေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ အၾကမ္းဖက္မွဳကို စစ္ပြဲရဲ႕ လက္နက္တခုအေနနဲ႕ အသံုးျပဳရမွာျဖစ္ျပီး၊ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္မွဳမွာ ေသဆံုးသြားသူေတြဟာလဲ စစ္ပြဲရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ သ႑ာန္တခုပါ။

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဟာ ဒီသ႑ာန္ တမ်ိဳးမ်ိဳးကို လက္ခံလာျပီဆိုတာနဲ႕ အၾကမ္းဖက္ စည္းေဘာင္ကို ေက်ာ္ဖို႕ ၀န္မေလးေတာ့ပဲ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက လက္မခံႏိုင္တဲ့ အေတြးအေခၚေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေတြးအေခၚေတြ လူထုၾကားကို ပ်ံ႕ႏွံ႕လာတဲ့အခါ လူထုဟာ သူတို႕ဘာသာ သူတို႕ သားေကာင္ဘ၀ကို ေရာက္ေနသူေတြလို႕ ထင္ျမင္ယူဆတတ္သြားပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကို လူထုအတြက္ ေရွ႕ကေန မားမားမတ္မတ္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနသူေတြလို႕ မယူဆေတာ့ပဲ အာဏာရရွိေရးအတြက္ ႏွစ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္း တိုက္ခိုက္ေနၾကတာမွာ လူထုက ေျမစာပင္ေတြျဖစ္လာတယ္လို႕ ထင္ျမင္သြားပါေတာ့တယ္။ အဲဒီအခါမွာ လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရး ေ၀းကြာသြားပါတယ္။

ေတာ္လွန္ေရးမွာလဲ အစြန္းေရာက္ (radicals) ေတြနဲ႕ moderates ေတြ ကြဲထြက္သြားပါတယ္။ radicals ေတြက အင္အားၾကီးမားေနတဲ့အခါ moderates ေတြ ေဘးထြက္ထိုင္ၾကပါေတာ့တယ္။ ေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုေတြ စတင္ျပိဳလဲကုန္ပါတယ္။ လူထုစည္းရံုးေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ထိခိုက္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေရတိုျပယုဂ္အေနနဲ႕ အသံုးျပဳလိုက္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေရရွည္ လက္နက္တခုအေနနဲ႕ ကိုင္စြဲထားတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးပဲျဖစ္ျဖစ္ မူလေတာ္လွန္ေရး ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ အာဏာရွင္စနစ္ ဖယ္ရွားေရး (သို႕မဟုတ္) က်ဴးေက်ာ္တဲ့ အစိုးရ ျပန္ထြက္သြားေရး (သို႕မဟုတ္) လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး တန္းတူညီမွ်ခြင့္ ရရွိေရး စတာေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏိုင္ပဲ ျဖစ္သြားၾကေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

Thrasymachan Justification ရဲ႕ အေရးၾကီးဆံုး အားနည္းခ်က္တခုကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာကို ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ တြဲစပ္ထားျခင္းပါပဲ။ အၾကမ္းဖက္မွဳမပါပဲ ဆင္ႏႊဲႏိုင္ခဲ့တဲ့ လူထုတိုက္ပြဲေတြ၊ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးေတြ၊ အေထြေထြသပိတ္ၾကီးေတြေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ျပည့္ျပည့္၀၀ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့တာေတြ ကမာၻမွာ အမ်ားၾကီးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳကို တြဲစပ္လိုက္မွသာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဟာ hostes humani generis ေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကတာပါ။ ဘယ္လို လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ိဳးကမဆို ဒီလို scourge ကို ဆန္႕က်င္ၾကပါတယ္။

နိဂံုး

ခ်ဳပ္၍ ဆိုရရင္ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာက အျပစ္မဲ့ ျပည္သူေတြကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစျခင္း၊ တဘက္ရန္သူ အျပစ္ရွိသူေတြကို ေခ်မွဳန္းတယ္ဆိုရာမွာလဲ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူလူထုကိုပါ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးအျဖစ္ ထိခိုက္ေစျခင္း၊ လူထုအၾကားမွာ အေၾကာက္တရား ပ်ံ႕ပြားလာေစျပီး လူ႕အဖြဲ႕အစည္း လံုျခံဳေရး (Societal Security)ကို ျခိမ္းေခ်ာက္ျခင္းစတဲ့ သေဘာလကၡဏာေတြ ေဆာင္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လူေတြရဲ႕ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းမွ လြတ္ကင္းေရး (Freedom from fear) လူ႕အခြင့္အေရးကို တိုက္ရိုက္ျခိမ္းေခ်ာက္မွဳလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူထုနဲ႕ တသားတည္းရွိေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဟာ လူ႕အခြင့္အေရးကို ျခိမ္းေခ်ာက္လာတဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေရတိုလွံဳ႕ေဆာ္ေရးယႏၱရား၊ ေရရွည္ေတာ္လွန္ေရးလက္နက္ေတြအေနနဲ႕ အသံုးျပဳမွဳကို ေရွာင္ၾကဥ္ ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တခါတရံမွာ အာဏာရွင္အစိုးရေတြက အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို တမင္ျပဳလုပ္ျပီး လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးကို အဆက္ျပတ္သြားေအာင္ ျပဳလုပ္လာတာေတြလဲ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုျပဳလုပ္မွဳေတြမွာ ရန္သူ႕လူေတြ ထိခိုက္မွဳေတြကို အေၾကာင္းျပဳျပီး အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို Justification သြားမလုပ္မိဖို႕ကိုလဲ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြက အထူးပဲ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။ ဒီလို လုပ္လိုက္တာနဲ႕ ရန္သူက်င့္သံုးတဲ့ COIN (Counter-Insurgency) ကင္ပိန္းကို အေထာက္အကူ ေပးရာေရာက္ျပီး ရန္သူ႕ေထာင္ေခ်ာက္ထဲကို က်သြားတတ္ေလ့ရွိပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏႊဲတယ္ဆိုတာ လမ္းေဘးမွာ အရက္မူးေနတဲ့ အရက္သမားႏွစ္ေယာက္ ရန္ျဖစ္ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ တဘက္နဲ႕ တဘက္ အျပန္အလွန္ ခြပ္ေနၾကတာကို လက္ခုပ္လက္၀ါးတီးျပီး ထိုင္ေအာ္ေနရမယ့္ ၾကက္ပြဲလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ မတရားမွဳေတြ ဥပေဒျဖစ္လာတာကို ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ၾကရင္း ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုေတြဟာ ျပည္သူထဲကေန ေပၚေပါက္လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုဟာ ေတာ္လွန္ေရးဆိုတဲ့ ၾကာပန္းရဲ႕ ေရျပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရျပင္မွာ ေသြးေရာင္လႊမ္းတာကို ရန္သူက လုပ္တာဆိုရင္ ဆန္႕က်င္မယ္၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားက လုပ္တာဆိုရင္ Justification လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚ၊ အျပဳအမူေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရး ၾကာပန္းကို တစထက္တစ ညွိဳးႏြမ္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြသာ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား အပါအ၀င္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတရပ္လံုးက ညီညီညြတ္ညြတ္ ကန္႕ကြက္ဆန္႕က်င္ၾကရ မွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပေရးသားလိုက္ရပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၇၊ ၄၊ ၂၀၁၀)

ရည္ညႊန္းကိုးကား။ ။

Lee Anderson, The Evil in Terrorists’ Minds, Chattanooga Times Free Press B7 (Dec. 3, 2002)

Robert Audi, On the Meaning and Justification of Violence, in Violence 87 (Jerome Schaffer ed., McKay 1971).

Albert Camus, The Rebel: An Essay on Man in Revolt 11 (Anthony Bower trans., Random H. 1956)

John Alan Cohan, Formulation of a State’s Response to Terrorism and State-Sponsored Terrorism, 14 Pace Intl. L. Rev. 77, 87 n. 48 (2002).

Robert Friedlander (ed.) Terrorism, Documents of International and Local Control (Dobbs Ferry, NY: Oceana Publications, 1979).

Bruce Hoffman, The Mind of the Terrorist: Perspectives from Social Psychology, in Essential Readings on Political Terrorism 62 (Harvey W. Kushner ed., Richard Altschuler & Assocs., Inc. 2002).

Margo Hammond, Writing on Sept. 11, St. Petersburg Times 4D (Sept. 8, 2002)

Kirk Kicklighter, Terrorist Mind Dark, but Not Unfathomable, Atlanta J.-Const. 7A (Sept. 13, 2001).

John Stuart Mill, The Contest in America, in Essays on Equality, Law, and Education XXI, 137 (John M. Robson ed., U. of Toronto Press 1984).

Maurice Tugwell, 'Revolutionary Propaganda and Possible Counter-Measures', Ph.D. Thesis, King's College, University of London, 1978.

Geraint Williams, J.S. Mill and Political Violence, 1 Utilitas 102, 103 (1989).

Paul Wilkinson, Political Terrorism 12–13 (Macmillan Press Ltd. 1974).

Paul Wikinson, 'Ethical Defence of Terrorism-Defending the Indefensible', Terrorism and Political Violence, 1 (1) (January 1989)

Robert Young, Revolutionary Terrorism, Crime and Morality, 4 Soc. Theory & Prac. 287, 297 (Fall 1977).

သိပ္ကို တန္ဖိုးရွိတဲ့ပို႔စ္ေလးမို႔ ခင္မမမ်ိဳး ဘေလာ့ဂ္မွ ကူးယူေဖၚျပလိုက္ပါတယ္။ ခင္မမမ်ိဳးရဲ့ ေလ့လာအားထုတ္မႈအတြက္ အထူးေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

Posted in: ေဆာင္းပါး