ကံမေကာင္းေသာ ေန႔တေန႔ (13/4/11)

ႏွစ္သစ္မွာ မဂၤလာအေပါင္းနဲ႔ ျပည့္စံုၾကပါေစလို႔ ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္းရင္း အားလံုးကို ႏႈတ္ခြန္းဆက္သပါတယ္။ ဒီပို႔စ္ကို တင္ဖို႔လုပ္ေနတာ သၾကၤန္ၿပီးကတည္းက ျဖစ္ေပမဲ့ အခ်ိန္မရတာနဲ႔ အခုမွပဲ တင္ျဖစ္ပါတယ္။ သၾကၤန္ကာလဆိုတာ ျမန္မာျပည္မွာ ေႏြရာသီ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ျဖစ္ၿပီး၊ ရွိတဲ့အလုပ္ေတြ အကုန္နားၿပီး ေပ်ာ္စရာ ေရကစားၾကတဲ့ အခ်ိန္ကာလ ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံတကာမွာလည္း အီစတာေက်ာင္းပိတ္ရာသီ ျဖစ္လို႔ အလုပ္ေတြ နားၿပီး အားလံုးက အီစတာပြဲေတြ က်င္းပၿပီး ေပ်ာ္ပါးၾကတဲ့ အခါသမယ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆစ္ဒနီအပါအ၀င္ ကမာၻအရပ္ရပ္ကို ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြဟာ ဘယ္အရပ္ ဘယ္ေဒသကိုပဲ ေရာက္ေရာက္ မိမိတို႔ ေရာက္ရာအရပ္မွာ မိမိတို႔ ရိုးရာသၾကၤန္ကုိ ရေအာင္ဖန္တီးၿပီး ေပ်ာ္ၾကပါတယ္။ ဘေလာ့ဂ္ေတြ၊ Face book ေတြကေနၿပီး ျမန္မာေတြ ေရာက္တဲ့အရပ္မွာ က်င္းပတဲ့ သၾကၤန္အခမ္းအနားေတြကို ၾကားသိရတာ အင္မတန္မွကို ၾကည္ႏူးစရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း လူတကာေတြ ေပ်ာ္ရႊင္ေလ့ရွိၾကတဲ့ သၾကၤန္နဲ႔ အေၾကာင္းမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ကင္းကြာေနတာ အေတာ္ၾကာေနၿပီ ျဖစ္တဲ့ ကၽြန္မကေတာ့ ဒီႏွစ္ သၾကၤန္မွာလည္း ေပ်ာ္ခြင့္မရဘဲ ကၽြန္မအတြက္ အလုပ္မ်ားဆံုး အခ်ိန္ျဖစ္ေနသလို တသက္မွာတခါသာ မွားဖူးတဲ့အမွားတခုကို က်ဴးလြန္ခဲ့မိၿပီး ဘ၀မွာစိတ္ဖိစီးမႈ ေရခ်ိန္အျမင့္မားဆံုး အဆင့္ကို ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးစရာ အေၾကာင္းအရာတခုကို ျပန္လည္ မေ၀မွ်လိုေပမဲ့ ကၽြန္မေတြ႔ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ ဒီလို အေတြ႔အၾကံဳမ်ိဳးကုိ ျမန္မာလူမ်ိဳးထဲက ဘယ္သူတဦးတေယာက္မွ ၾကံဳဖူးလိမ့္မယ္ မထင္လို႔ ကၽြန္မၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳဆိုးကို ဘေလာ့ဂ္မွာ မွတ္တမ္းတင္ထားရင္း စာဖတ္သူေတြကို ေဖါက္သည္ခ်လိုက္ပါတယ္။

အဲဒီေန႔က အလုပ္မွာ ကၽြန္မက Palliative Care Unit (PCU) လို႔ ေခၚတဲ့ ကုလို႔မရေတာ့တဲ့ သူေတြနဲ႔ ေသအံ့ဆဲဆဲ လူနာေတြကို ႏွစ္သိမ့္ကာ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္တဲ့ Ward မွာ တာ၀န္က်ပါတယ္။ ကၽြန္မရဲ့ တေန႔တာ အေတြ႔အၾကံဳကို မေျပာခင္ Palliative Care နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကၽြန္မ အနည္းငယ္ ေဖၚျပခ်င္ပါတယ္။ Palliative Care ဆိုတာ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ ကင္ဆာလို ေရာဂါတခုခုကို ခံစားေနရတဲ့ လူနာေတြအတြက္ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ကို ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေရာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာမွာပါ အတတ္ႏိုင္ဆံုး သက္ေတာင့္သက္သာျဖစ္ေအာင္ ကူညီေစာင့္ ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈပါ။ Palliative Care ကို ေစာင့္ေရွာက္ခံေနတဲ့ လူနာေတြမွာလည္း အေျခအေန အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ၾသစေၾကးလ်ားမွာ Palliative Care နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး Hospital Care နဲ႔ Community Care ဆိုၿပီး နည္းႏွစ္နည္းနဲ႔ ကူညီတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

Community Care မွာ မိသားစုက တာ၀န္ယူ ေစာင့္ေရွာက္လို႔ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ လူနာေတြအတြက္ Community Nurse ေတြက ဦးေဆာင္ၿပီး လူနာရဲ့ မိသားစု ဆရာ၀န္နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ မလုပ္လုပ္ကာ လူနာကို အိမ္ေတြမွာ လိုက္ၾကည့္ေပးပါတယ္။ လူနာရဲ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြအတြက္ တျခား Team member ေတြကို ျပန္အစီရင္ခံၿပီး တျခားလိုအပ္တဲ့ အေထာက္အကူျပဳ ပစၥည္းေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးၿပီး လူနာအတြက္ လိုအပ္တဲ့ Services ေတြကိုလည္း လိုအပ္သလို လမ္းညြန္ေပးပါတယ္။ Hospital Care မွာ က်ေတာ့ Team Member ေတြ အားလံုးက ေဆးရံုမွာ ရွိၿပီး လူနာေတြကလည္း အေျခအေန အမ်ိဳးမိ်ဳး ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႔က Community Care မွာ ေစာင့္ေရွာက္ခံေနရာကေန Pain Management ကို ပိုမိုလိုအပ္လို႔ ခဏလာကုသခံဖို႔ ေရာက္လာၾကၿပီး မိသားစု၀င္ေတြက Staff ေတြဆီက ဘယ္လိုေစာင့္ေရွာက္တယ္ ဆိုတာ သင္ယူၿပီး အိမ္ကို ျပန္ေခၚသြားမည့္ လူနာေတြ ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႔ကေတာ့ မိသားစု၀င္ေတြ အားလပ္ရက္ ခရီးသြားစရာရွိလို႔ ျဖစ္ေစ အေၾကာင္းတခုခုေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ မိသားစု ဆရာ၀န္ရဲ့ ေထာက္ခံခ်က္နဲ႔ Respite Care သေဘာနဲ႔ ေဆးရံုမွာ ခဏလာေနၾကသူေတြ ျဖစ္တယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ ေနာက္ဆံုးေန႔ကို ေစာင့္ဖို႔ တျခားေဆးရံုေတြက လႊဲေျပာင္းေပးျခင္း ခံရသူေတြ ျဖစ္တယ္။ palliative Care ေၾကာင့္ လူနာေတြရဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ကေတာ့ လူနာေတြဟာ ဘ၀ရဲ့ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္ေတြကို Health Care Professional အမ်ိဳးမ်ိဳးရဲ့ ေစာင့္ေရွာက္မႈေအာက္မွာ သက္ေတာင့္သက္သာနဲ႔ Quality of life ကို ပိုင္ဆိုင္ရရွိၿပီး ဘ၀ကို သက္ေတာင့္သက္သာနဲ႔ အဆံုးသတ္ခြင့္ ရရွိသြားပါတယ္။ ေသဖို႔အတြက္ ေသျခင္းတရားကို ေကာင္းေကာင္း ျပင္ဆင္ၿပီး ရင္ဆိုင္သြားႏိုင္ပါတယ္။

အဲဒီေန႔က မနက္အေစာႀကီး ေဆးရံုက Nursing Admins ရံုးခန္းေရွ႔ကို ကၽြန္မ ေရာက္တာနဲ႔ ဘယ္ Ward မွာ တာ၀န္က်တယ္ဆိုတာ သိရၿပီး တာ၀န္က်တဲ့ PCU ကို ေရာက္လာပါတယ္။ Ward ထဲေရာက္တာနဲ႔ ရံုးခန္းေတြ အလြန္မွာ အရင္ေတြ႔ရတဲ့ လူနာတေယာက္ခန္းေတြကို ခန္႔မွန္းၾကည့္ရႈရင္းနဲ႔ Ward မွာ Heavy ျဖစ္ေနလား Light ျဖစ္ေနလားဆိုတဲ့ အေျခအေနကို အနည္းငယ္ ခန္႔မွန္းလို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။ PCU မွာ အလုပ္ခြဲေ၀ပံုက တျခား Ward ေတြလို Staff တေယာက္စီအတြက္ ဘယ္လူနာကို တာ၀န္ယူရမယ္ဆိုၿပီး လူနာခြဲေ၀ေပးျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ Team Work ပိုဆန္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ကုတင္ ၂၀ ရွိတာကို A Side မွာ တာ၀န္က်သူေတြနဲ႔ B Side မွာ တာ၀န္က်သူေတြဆိုတာပဲ ခြဲေလ့ရွိၿပီး ဘယ္သူေတြက Regular Medication ေဆးေပးမယ္၊ ဘယ္သူက Morphine Round မွာ တာ၀န္ယူမယ္ ဘယ္သူေတြက လူနာအိပ္ရာထဖုိ႔နဲ႔ မနက္စားဖို႔နဲ႔ ေဆးေသာက္ဖို႔ စသည္တို႔ကုိ အဆင္သင့္ျဖစ္ေအာင္ Nursing Care ကို တာ၀န္ယူမယ္ဆိုတာ ေနာက္မွ ျပန္ခြဲေ၀ယူေလ့ရွိပါတယ္။ ကၽြန္မက အဲဒီေန႔က တေယာက္ခန္းပိုမ်ားတဲ့ Ward ထဲ ၀င္၀င္ခ်င္း ေတြ႔ရတဲ့ A ဆိုက္မွာ တာ၀န္က်ပါတယ္။

ထသြားထလာႏိုင္တဲ့ လူနာေတြကို မနက္စာစားခ်ိန္နဲ႔ ေဆးေသာက္ခ်ိန္နီးၿပီ ထလို႔ရၿပီလို႔ ႏိုးၿပီး ေရခ်ိဳးခ်င္ရင္ မ်က္ႏွာသုပ္ပ၀ါေတြ တျခားလိုအပ္တဲ့ အရာေတြ ျပင္ေပးလိုက္ရင္ ၿပီးေပမဲ့ အားအင္ခ်ည့္ႏွဲ႔ေနၿပီး ကုတင္ေပၚမွာ လွည့္ေတာင္ မလွည့္ႏိုင္တဲ့ လူနာေတြကိုက်ေတာ့ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ကိုယ္ဖိရင္ဖိ အစအဆံုး ျပဳစုရတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေန႔က ကၽြန္မက်တဲ့ဘက္မွာ အဲလိုမ်ိဳးလူနာမ်ိဳးေတြက ပိုမ်ားပါတယ္။ မနက္ပိုင္းဆို ဧည့္ခ်ိန္မဟုတ္ေတာ့ မိသားစု၀င္ေတြလည္း မေရာက္လာေသးတာနဲ႔ မနက္စာကို ခြပ္ေၾကြးေပးရတဲ့ လူနာက မ်ားေတာ့ ပိုၿပီးလက္၀င္ေစပါတယ္။ မိမိဘက္အျခမ္းမွာ ၿပီးသြားလို႔ တျခားဘက္အျခမ္းမွာ မၿပီးေသးရင္ သြား၀ိုင္းကူေပးရတာ ရွိေတာ့ လူနာေတြရဲ့ အေျခအေနကုိ ဖိုင္ထဲမွာ မွတ္တမ္းတင္တဲ့ Nursing Progress Note ကို ေန႔လည္စာ စားတဲ့အခ်ိန္ထိ တခုမွ ေရးဖို႔အခ်ိန္ မရေသးဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကၽြန္မမွာ ေဆးရံုက ႏွစ္စဥ္ တႏွစ္ကို အနည္းဆံုး ႏွစ္ႀကိမ္ မျဖစ္မေန တက္ရတဲ့ Fire Awareness, Manual Handling, Infection Control တို႔လို သင္တန္းေတြ တခုမွ မတက္ရေသးလို႔ အဲဒီမနက္က Nurse Educator ကို ကၽြန္မ ဘယ္ေတာ့ တက္ရမလဲ အခ်ိန္ဇယား သိခ်င္တယ္ ေမးထားတာကို သူက ေန႔လည္ ထမင္းစားခ်ိန္ေလာက္မွာ သူ႔ကိုဖုန္းဆက္လိုက္ပါ သူဘယ္အခ်ိန္အားမယ္ဆုိတာ ေျပာမယ္၊ မအားရင္လည္း အခ်ိန္ညွိၿပီး ေတြ႔ရေအာင္ ေျပာထားလို႔ ဖုန္းဆက္စရာကလည္း ရွိေနပါတယ္။ Nursing Report ကလည္း လူနာတေယာက္အတြက္ေတာင္မွ မေရးေသးဘူး။ အလုပ္မ်ားရင္ အခ်ိန္က ကုန္ျမန္သထက္ ျမန္ေလ့ရွိတာလည္း သဘာ၀ပဲ။ လူနာေတြ ထမင္းစားၿပီးလို႔ အိပ္စက္နားေနအခ်ိန္အတြက္ ျပင္ဆင္ေပးတဲ့ အခ်ိန္မွာ Staff ေတြရဲ ့ပထမအသုတ္ ေန႔လည္စာစားခ်ိန္ကို ေရာက္လာပါတယ္။ ကၽြန္မက ဒုတိယအသုတ္မွာ က်ၿပီး ပထမအသုတ္ သမားေတြ ျပန္လာမွ ေန႔လည္စာ စားရမွာျဖစ္တယ္။ Ward person တာ၀န္က်တဲ့ သူနာျပဳက ပထမအသုတ္မွာက်ၿပီး သူက ကၽြန္မကို သူကိုင္ထားတဲ့ Pager ကို ေပးခဲ့ၿပီး မၾကာခင္ ေရာက္လာမည့္ ေန႔လည္ဘက္ တာ၀န္က်တဲ့ Ward Person ကို ေပးလိုက္ပါဆိုလို႔ ယူထားေပးလုိက္ပါတယ္။

ကၽြန္မတို႔ ဒုတိယအသုတ္ သမားေတြက ဆက္လက္ၿပီး လူနာေတြ အိပ္လို႔ရေအာင္ ကုတင္အေနထားနဲ ႔လူနာရဲ့ အေနထားကို ထိုင္လွ်က္အေနထားကေန ခ်ိဳးတင္ထားတဲ့ ကုတင္ေတြကို ျပန္ေျဖာင့္သြားေအာင္ လုပ္ၿပီး ထမႏိုင္တဲ့ လူနာေတြကို အိပ္ရာနာ မျဖစ္ေအာင္ သူတို႔လွည့္ခ်င္တဲ့ ဘက္ကိုလွည့္ေပးၿပီး ေဘးေစာင္း အေနအထားအိပ္ရေအာင္ ျပင္ဆင္ေပးေနပါတယ္။ Ward person တာ၀န္က်တဲ့ နာ့စ္ဆီက Pager ကို ကၽြန္မ လက္ခံရရွိၿပီး ငါးမိႏွစ္ေတာင္ မၾကာလိုက္ဘူး အသံျမည္လာလို႔ ၾကည့္လုိက္ေတာ့ PCU မွာ တာ၀န္က်တဲ့ Ward Person ရဲ့ တာ၀န္တခုျဖစ္တဲ့ Funeral Service က အေလာင္းလာယူေနလို႔ သြားၿပီး Body ကို Release လုပ္ေပးဖို႔ အေၾကာင္းၾကားလာတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ မနက္ပိုင္း တာ၀န္က်တဲ့ Ward Person ကလည္း ေန႔လည္စာစားဖို႔ သြားလိုက္ၿပီ၊ ေန႔လည္ဘက္တာ၀န္က်တဲ့ Ward Person ေရာက္ဖို႔က ေနာက္ထပ္ ၁၅ မိႏွစ္ခန္႔ လိုေသးတယ္၊ ေလာေလာဆယ္ ဒီ Pager က ကၽြန္မလက္ထဲမွာ ရွိေနေတာ့ အေလာင္းထားရာ အေအးခန္းသြားၿပီး အေလာင္းကို Funeral Directors ေတြ လက္ထဲ လႊဲေေျပာင္းေပးဖုိ႔က တာ၀န္က ကၽြန္မတာ၀န္လံုးလံုး ျဖစ္သြားတယ္။

သိပ္လည္း ၾကာမွာမဟုတ္ဘူးဆိုေတာ့ ကၽြန္မလည္း ကၽြန္မနဲ႔အတူတူ Ward ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ တျခား staff ေတြကို Body သြား Release လုပ္ေပးလိုက္ဦးမယ္လို႔ အသိေပးၿပီး Receptions မွာ ေရခဲတိုက္ေသာ့နဲ႔ အေလာင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြကို သြားေတာင္းၿပီး အေလာင္းထားရာ ေရခဲတိုက္ကို လာလိုက္တယ္။ PCU မွာ Ward Person တာ၀န္က်တဲ့သူတိုင္း ဒီတာ၀န္ကို ယူရပါတယ္။ ကၽြန္မက စိတ္မပါလက္မပါနဲ႔ ဒီလိုပဲ Ward person ကိုယ္စား အေလာင္းကို ထုတ္ေပးဖို႔ အေအးခန္းကို ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ ေရာက္ၿပီး တံခါးဖြင့္ေပးၿပီးတာနဲ႔ ပံုမွန္အတိုင္းပဲ Funeral Directors ႏွစ္ေယာက္က လာၿပီး သူတို႔ အသုဘယာဥ္ေပၚက အေလာင္းစင္ကို တြန္းခ်လာၿပီး အေအးခန္းထဲ၀င္လာၾကတယ္။ တေယာက္က က်န္တဲ့တေယာက္ကို Procedure ေတြ ရွင္းျပေနတာေတြ႔ေတာ့ အဲဒီတေယာက္က လူသစ္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကိုေတာ့ သေဘာေပါက္လုိက္တယ္။ အဲဒီတေယာက္က ကၽြန္မကို ဘယ္အေလာင္းလဲ ေမးေတာ့ ကၽြန္မက စာရြက္ကိုယူၿပီး နာမည္ဖတ္ျပတယ္ ဘယ္ေန႔က ကြယ္လြန္သူျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေျပာၿပီး အကုန္လံုးမွ ႏွစ္ေလာင္းပဲရွိေတာ့ အဲဒီႏွစ္ေလာင္းထဲက တေလာင္းပဲ စစ္ၾကည့္ပါလို႔ ေျပာေတာ့ သူက လက္အိပ္စြပ္ၿပီး အေလာင္းထည့္ထားတဲ့ ဇစ္ကိုဆြဲထုတ္ၿပီး စစ္ၾကည့္တယ္။ ကၽြန္မေတာ့ လက္အိပ္လည္း မစြပ္ထားဘူးဆိုေတာ့ ၀င္မၾကည့္ဘူး စာရြက္ထဲက နာမည္ကုိပဲ မတ္တ္ပ္ရပ္လွ်က္ ဖတ္ျပပါတယ္။ ၿပီးတာနဲ႔ သူတို႔ဖါသာသူတို႔ အေအးခန္းထဲက စင္ေပၚကေန သူတိို႔စဥ္ေပၚေရာက္ေအာင္ တြန္းထည့္ၿပီး သူတို႔ရဲ့ အသုဘတင္တဲ့ ကားထဲ သြားထည့္တယ္။ ျပန္လာၿပီး လက္အိပ္ခၽြတ္၊ လက္ေဆးၿပီးတာနဲ႔ သူတို႔ဆီပါသြားမည့္ စာရြက္နဲ႔ ကၽြန္မဆီမွာ က်န္ခဲ့မည့္ စာရြက္နဲ႔ စာအုပ္မွာ သူတို႔ေရာ ကၽြန္မပါ လက္မွတ္ထိုးၿပီးရင္ အေလာင္းထုတ္ေပးထုတ္ယူတဲ့ကိစၥ ၿပီးသြားတယ္။ အဲဒါ ၿပီးတာနဲ႔ သူတို႔လည္းျပန္တယ္၊ ကၽြန္မလည္း Reception မွာ စာအုပ္နဲ႔ ေသာ့ ျပန္သြားအပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေန႔လည္ဘက္တာ၀န္က်တဲ့ Ward person နဲ႔ေတြ႔လို႔ Pager ကိုပါ တခါတည္း အပ္လုိက္တယ္။ အေလာင္း လႊဲေျပာင္းေပးျခင္းကိစၥက ပံုမွန္အတိုင္းဆို ဒီမွာတင္ ၿပီးပါၿပီ။

မၿပီးတာက ေနာက္တနာရီေလာက္ၾကာေတာ့ ကၽြန္မတို႔ ေန႔လည္စာ စားအၿပီးမွာ ကၽြန္မက မနက္က ခ်ိန္းထားတဲ့ Nurse Educator နဲ႔ ေတြ႔ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေန႔လည္ဘက္ Ward Person က ကၽြန္မကို Nurse Supervisor ေခၚေနတယ္ဆိုၿပီး လာေခၚလို႔ လိုက္သြားေတာ့ ကၽြန္မ အေလာင္းမွားၿပီး ထုတ္ေပးလိုက္ေၾကာင္း သိရတယ္။ အေလာင္းျပန္လာလဲတဲ့ Funeral Directors ေတြကိုလည္း ေတြ႔လိုက္တယ္။ ကၽြန္မလည္း ဘာျပန္ေျပာရမွန္းမသိ ေခါင္းႀကီးသြားတယ္ "နင္ေသေသခ်ာခ်ာ မစစ္ဘူးလား" နဲ႔ ထပ္ခါတလဲလဲ ေမးေနတဲ့ Nurse Supervisor ကို စစ္ပါတယ္ စာရြက္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ျပတယ္ ဘယ္အေလာင္းဆိုတာကို Funeral Director က အိတ္ကိုဇစ္ျဖဳတ္ၿပီး စစ္ပါတယ္၊ ကၽြန္မက လက္အိပ္မစြပ္ထားလို႔ အျပင္ကေနၿပီး စာရြက္ကိုဖတ္ျပတယ္ ရင္ဘတ္မွာ ကပ္ထားတဲ့ စာရြက္ေရာ လက္မွာ တပ္ထားတဲ့ နာမည္ေရာ Funeral Director တေယာက္က ေသေသခ်ာခ်ာ စစ္ပါတယ္" လို႔ ေျပာျပေတာ့ စစ္ရင္ အဲလိုမွားစရာအေၾကာင္း လံုး၀မရွိႏိုင္ဘူးဆိုၿပီး နင္တို႔မစစ္လို႔သာ အခုလိုမွားတာ ဆိုၿပီး ေျပာလုိက္တာ ကၽြန္မလည္း ဘာ ျပန္ေျပာလို႔ ေျပာရမွန္းမသိေတာ့ ေခါင္းေတြ ထူပူၿပီး ဘာမွကို ျပန္မေျပာေတာ့ဘူး။ အေလာင္းကို ျပန္သြားလဲေပးေတာ့ Supervisor ကိုယ္တိုင္ အေအးခန္းထဲ လိုက္ပါတယ္။ ရံုးခန္းကေန အေအးခန္းကို အသြားေရာ အျပန္ပါ တလမ္းလံုး ကၽြန္မကို အျပစ္တင္လိုက္တာ ကၽြန္မက လံုး၀ကို သံုးစားလို႔ေတာင္ မရျဖစ္သြားတယ္။ Funeral Directors ကို "ကၽြန္မက စာရြက္ဖတ္ၿပီး ရွင္က လူနာကို ကိုင္ၿပီးကို စစ္တာ ဘယ္လိုျဖစ္ၿပီးမွားတဲ့ အေလာင္းကို ယူသြားရတာလဲ" လို႔ အျပစ္တင္ခ်င္ေပမဲ့ သူလည္း သူ႔အေပၚက တေယာက္ဆူထားတာ မ်က္ႏွာေလး ဇီးရြက္ေလာက္ပဲ က်န္တာ ေတြ႔ေတာ့ ဘ၀တူ အဆူခံ ျဖစ္ေနၿပီမို႔ ကၽြန္မလည္း ဘာမွမေျပာေတာ့ဘူး။

အေလာင္းကို ျပန္ခ်ိန္းေပးၿပီးတာနဲ႔ ကၽြန္မကို မနက္ Supervisor က ေန႔လည္ Supervisor ကို သက္ေသထားၿပီး ျပင္းထန္တဲ့ Warning ဆိုၿပီး Warning ေပးပါတယ္။ Warning ေပးရာမွာ ဒီကိစၥဟာ တကယ္ကို big issue ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ မသၿဂႌဳလ္ခင္ သိရလို႔ ေတာ္ေသးတယ္၊ သၿဂႌဳလ္ၿပီးမွသာ သိရရင္ ေဆးရံုလည္း တရားစြဲခံရ ကၽြန္မေရာသူပါ တရားရင္ဆိုင္ၿပီး အခ်ဳပ္ခန္းထဲ သြားေနရလိမ့္မယ္ နယူးေဆာက္ေ၀းနဲ႔ ၾသစေၾကးလ်ားမွာ ျဖစ္တဲ့ ႀကီးေလးတဲ့ ျပစ္မႈရဲ့ တရားခံ စာရင္း၀င္သြားမွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ေနာက္ဘယ္ေတာ့မွ ဒီမိုမျဖစ္ေစနဲ႔ ဒီလို ေနာက္တခါျဖစ္ရင္ ေဆးရံုအေနနဲ႔ ကၽြန္မကို ခြင့္လြတ္ဖို႔ လုးံ၀မရွိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ဒီအထိ ကၽြန္မလက္ခံတယ္ပါတယ္၊ ကိုယ္မွားတယ္ဆိုတာလည္း ၀န္ခံခဲ့တယ္ ေနာက္မျဖစ္ဖို႔ကိုလည္း ဂတိေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအထိ ဘာျပႆနာမွ မရွိဘူး။ ကၽြန္မမွားတဲ့အတြက္ ကၽြန္မလည္း ၿငိမ္ခံၿပီး ဘာမွျပန္မေျပာဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူဆက္ေျပာတာက ကၽြန္မက လံုး၀ Careless ျဖစ္တဲ့သူမို႔ Professional Practice လံုး၀မရွိဘူး အေလာင္းတခုလံုးကိုေတာင္ ဒီလို မွားၿပီး လႊဲေပးခဲ့ရင္ လူနာကို ေဆးေပးရင္လည္း ဒီလိုပဲ Careless ျဖစ္ၿပီး ေဆးမွားေပးၿပီး လူနာေတြ ေသကုန္မွာ ျဖစ္လို႔ ကၽြန္မဟာ Reliable လံုး၀မရွိေၾကာင္း ေျပာလာပါတယ္။

ဒါကိုေတာ့ ကၽြန္မ လံုး၀လက္မခံႏိုင္ဘဲ အဲဒါကို ေဆးမွားေပးတာနဲ႔ ဥပမာေပးစရာ မဟုတ္ဘူး ေဆးေပးတာ သူနာျပဳေတြရဲ့ ေန႔တဓူ၀အလုပ္ Body Release လုပ္တာက တခါတေလမွ လုပ္ရတဲ့အလုပ္ ျဖစ္လို႔ ဒီေနရာမွာ ဒီလိုျဖစ္သြားလို႔ ေဆးေပးတဲ့ေနရာမွာလည္း ဒီလိုလုိက္ျဖစ္လိိမ့္မယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်တာကိုေတာ့ ကၽြန္မ လက္မခံဘူးလို႔ ေျပာေတာ့ အတူတူပဲ ဘာမွမကြာဘူး ျပန္ေျပာၿပီး ကၽြန္မနဲ႔ အနည္းငယ္ အေခ်အတင္ ျဖစ္သြားတယ္။ ေဘးက ေန႔လည္ဘက္တာ၀န္က်တဲ့ Supervisor က ေဆးေပးတာလည္း ႏွစ္ေယာက္ စစ္ရတယ္၊ Body Release လုပ္တာလည္း ႏွစ္ေယာက္ စစ္ရတယ္ဆိုေတာ့ Procedure အရ တူတာကို ေျပာတာလို႔ ၀င္ေထာက္ပါတယ္။ ကၽြန္မက စစ္ရတာကို ကၽြန္မလက္ခံတယ္ Body မွားသြားသလိုမ်ိဳး ေဆးေပးရာမွာလည္း အျမဲမွားေနၿပီး လူနာေတြ ေသကုန္မယ္ Reliable မျဖစ္ဘူးဆိုတာကို လက္မခံတာပါလို႔ ျပန္ေျပာလိုက္ပါတယ္။ မနက္ပိုင္း တာ၀န္က်တဲ့ Supervisor က တရုတ္မျဖစ္ၿပီး ကၽြန္မကိုသာ Professional Practice မရွိဘူးလို႔သာ သူေျပာတယ္ သူျဖစ္ေနတဲ့ မ်က္ႏွာက သူျဖစ္ေနတဲ့ အမူအရာ သူေျပာေနတဲ့ စကားအဆက္အစပ္ေတြက Professional တေယာက္ မေျပာနဲ႔ ရိုးရိုး အရပ္ထဲက ေစ်းသည္တေယာက္ေလာက္ေတာင္ အဆင့္ရွိတာ မေတြ႔ဘူးလို႔ ကၽြန္မက ေတြးပဲ ေတြးေနတယ္ ေျပာေတာ့မေျပာျဖစ္ဘူး။ ကၽြန္မလည္း Incident Accident report ေရးၿပီးတာနဲ႔ အခုျဖစ္သြားတဲ့ကိစၥမွာ Funeral Director ကို ယံုၾကည္မိၿပီး ျဖစ္သြားတဲ့ ကၽြန္မရဲ့ အမွားျဖစ္ပါတယ္ ေနာက္ဘယ္ေတာ့မွ မျဖစ္ေစရဘူးလို႔ ဂတိေပးၿပီး ျပန္လာလိုက္တယ္။

အက်ိဳးအဆက္အေနနဲ႔ အဲဒီေန႔ ေနာက္ပိုင္း ေဆးရံုက အေလာင္းမွားသယ္ခံရတဲ့ မိသားစုကိုေတာင္းပန္တယ္လို႔ သိရၿပီး ေဆးရံုမွာလည္း Body release လုပ္ရင္ တေယာက္တည္း ေပးမလုပ္ေတာ့ဘဲ ႏွစ္ေယာက္လုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ ဥပမဒကို ေျပာင္းလိုက္ပါတယ္။ PCU က staff ေတြအတြက္ Ward ထဲမွာ အလုပ္မ်ားလို႔ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့ Ward Person အျဖစ္ တာ၀န္ေပးျခင္း ခံရေလ့ရွိၿပီး အေအးခန္းထဲ တေယာက္တည္း သြားမရဲတဲ့ Casual Staff အေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ေတာ့ ကၽြန္မေၾကာင့္ ေဆးရံုဥပေဒတခု ေျပာင္လိုက္တာ ေကာင္းတဲ့လကၡဏာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မအတြက္လည္း အဲဒီေန႔က စားလို႔လည္းမ၀င္ အိပ္လို႔လည္းမေပ်ာ္ ျဖစ္ၿပီး တရက္ႏွစ္ရက္အတြင္း သံုးကီလိုေက်ာ္ ေလွ်ာ့သြားေတာ့ ကီလိုတိုးေနလို႔ ကိုယ္တိ ခ်ဳပ္ထားတဲ့ ဗမာအကႌ်ေတြ ၀တ္လို႔မရဘဲ ၾကပ္ေနရာကေန တပတ္အတြင္း ျပန္၀တ္လို႔ ရသြားတဲ့ အဆိုးထဲက ေကာင္းက်ိဳးေလးေတာ့ ရသြားပါတယ္။ ျပန္သံုးသပ္ၾကည့္ေတာ့ အဲဒီေန႔က အေလာင္းသြားလႊဲေျပာင္းေပးတဲ့အခ်ိန္မွာ ကၽြန္မစိတ္ထဲမွာ လူနာေတြကို Reposition လုပ္ေပးရဦးမယ္၊ ကၽြန္မေစာင့္ေရွာက္တဲ့ လူနာေတြရဲ့အေၾကာင္းကို Progress Notes ေတြေရးရဦးမယ္၊ Nurse Educator နဲ႔လည္း ေတြ႔ရဦးမယ္ ဆိုၿပီး ကၽြန္မကိုယ္တိုင္ရဲ့ အလုပ္ေတြက ေခါင္းထဲမွာ ေနရာယူေနပါတယ္။ အခုလာလုပ္ေပးတာက သူမ်ားအတြက္ ခဏမလြဲသာလို႔ လာလုပ္ေပးတယ္လို႔ ယူဆထားခဲ့ပါတယ္။ အာရံု ႏွစ္ခုမရတဲ့ကၽြန္မအတြက္ တခုကို လုပ္ေနခ်ိန္မွာ တျခားတခုကို စဥ္းစားမေနသင့္ဆိုတာ တကယ္ကို သင္ခန္းစာ ယူစရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသၾကၤန္ကာလအတြင္း အဲဒီေန႔အတြက္ ကၽြန္မလို အျဖစ္မ်ိဳးကို ၾကံဳၿပီး ကၽြန္မေလာက္ စိတ္ဖိစီးရသူ ဒီကမာၻမွာ ဘယ္သူမွ ရွိမယ္မထင္ဘူး။


ႏွစ္သစ္မွာ ေဘးရန္ ေၾကာင့္ၾကဆင္းရဲျခင္း ကင္းၿပီး ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ က်န္းမာ ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ကာ ႏွလံုးစိတ္၀မ္း ၿငိမ္းခ်မ္းၾကပါေစ။

ဆက္ဖတ္ရန္>>

A one to one patient (or) စပယ္ရွယ္လူနာ တေယာက္

၀မ္းတူ၀မ္းလူနာဆိုတာ လူနာရဲ့ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈအတြက္ သူနာျပဳတေယာက္တည္းက အထူးသီးသန္႔ ၾကည့္ရႈေစာင့္ေရွာက္ေပးရတဲ့ လူနာကိုေခၚပါတယ္။ ‘ေသလိုက္ခ်င္တယ္၊ ေသတာကမွ ေကာင္းဦးမယ္၊ ငါေသခ်င္တယ္ေဟ့’ ဆိုၿပီး မိမိဖါသာ ေျပာသလို တျခားသူေတြကိုလည္း ‘နင့္ကို သတ္ပစ္ခ်င္တယ္၊ သတ္ပစ္မယ္၊ ေသလိုက္ပါလား’ စသည္ျဖင့္ တကယ္လုပ္ဖို႔လည္း မရည္ရြယ္၊ တစံုတရာ စိတ္ညစ္လို႔လည္း မဟုတ္ဘဲ  အဲလိုစကားေတြကို ေန႔စဥ္ လက္သံုးစကားအျဖစ္ ေျပာတတ္ၾကတာ မၾကာခဏ ၾကားဖူးၾကလိမ့္မယ္။ ဒီစကားေတြကို အရပ္ထဲမွာ ၾကားရရင္ေတာ့ ဘာမွ ျပႆနာမရွိေပမဲ့လည္း ေဆးရံုက လူနာတေယာက္က ေျပာလိုက္ရင္ေတာ့ Mental Health Research အေထာက္အထားမ်ားအရ ဒီလိုေျပာတဲ့သူ အမ်ားစုဟာ တကယ္ကို သတ္ေသသြားၾကတာကို ေတြ႔ရွိထားလို႔ တကယ္ကို အေရးတႀကီး ထည့္သြင္းစဥ္းစားပါတယ္။ ေျပာတဲ့ လူနာကို Neurologist, Psychologist ေတြနဲ႔ တာ၀န္ယူကုသတဲ့ ဆရာ၀န္ေတြက ေမးခြန္းေတြ မ်ားစြာပါတဲ့ Neurological Assessment, Mental Status Examination ေတြနဲ႔ စမ္းသပ္ၿပီး သူနာျပဳတေယာက္တည္းက လူနာတေယာက္တည္းကို အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ေပၚလစီရွိပါတယ္။ ဒီလို ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ နာ့စ္ကို ONE TO ONE NURSE (1:1) (သို႔) Special Nurse လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။

အခုတေလာ အလုပ္မွာကၽြန္မ လုပ္ရတာ one to one nurse အျဖစ္နဲ႔ 7AM - 7PM (သို႔) 7PM - 7AM လုပ္ရတဲ့ 12 hours shift ေတြနဲ႔႔ပဲ ၾကံဳေတြ႔ေနရပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ Health Care Team က တကယ္ လိုအပ္တယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ထားတဲ့ လူနာေတြအထဲမွာ တကယ္မလိုအပ္ဘဲနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးလုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔ကို အရႈးေမးတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ေမးလို႔ဆိုၿပီး ေပါက္ကရေတြ ေျဖဆိုကာ မေခ်မငန္တံု႔ျပန္ ေျပာဆိုမိလို႔ စိတ္မခ်ရတဲ့ စာရင္းထဲ ပါသြားၿပီး ၀မ္းတူ၀မ္း ထဲ အထည့္ခံရတဲ့ လူနာေတြကိုလည္း ကၽြန္မ မ်ားစြာ ေတြ႔ဖူးပါတယ္။ အရင္ႏွစ္ပတ္ စေနေန႔က စလို႔ ဆက္တိုက္လိုလို ကၽြန္မမွာ Ward ထဲက ပံုမွန္တိုင္း လုပ္ရတဲ့ အလုပ္ေတြ သိပ္နည္းၿပီး one to one လူနာေတြကိုပဲ အမ်ားဆံုး ၾကည့္ရပါတယ္။ ကၽြန္မနဲ႔ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ရတဲ့ လူနာတေယက္အေၾကာင္းကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။

အဲဒီေန႔က မနက္အေစာႀကီး ခုႏွစ္နာရီ မတိုင္ခင္ ကၽြန္မေစာင့္ေရွာက္ရမည့္ လူနာရွိတဲ့အခန္းကို ေရာက္လာၿပီး အခန္း၀မွာ ရပ္ေစာင့္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသားသူနာျပဳနဲ႔ အခ်င္းခ်င္း မိတ္ဆက္လိုက္တယ္။ ကၽြန္မေရာက္ေတာ့ လူနာက အိပ္ေနတုန္းပဲ။ ညေစာင့္တဲ့ အမ်ိဳးသားနာ့စ္က လူနာရဲ့ ေနာက္ခံသမိုင္း အက်ဥ္းအနည္းငယ္ကို စတင္ေျပာၿပီး Handover Report ေပးပါတယ္။ “လူနာက အသက္ ၅၅ ႏွစ္၊ ကင္ဆာေၾကာင့္ လည္ပင္းမွာ အနာရွိၿပီး အစာမ်ိဳရခက္လို႔ ဒီေဆးရံုမွာ အစာၿမိဳတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္း (Rehabilitation) လုပ္ဖို႔ သူအရင္တက္တဲ့ေဆးရံုက လႊဲေျပာင္းေပးလိုက္ပါတယ္။ one to one ထားရတာက သတ္ေသမယ္လို႔ အဲဒီေဆးရံုမွာ ေျပာခဲ့သလို ဒီေရာက္ၿပီးမွလည္း Staff ေတြအေပၚ မွာ ကိုယ္၊ ႏႈတ္အမူအရာ ႏွစ္ခုစလံုးနဲ႔ Aggressive ရွိခဲ့ပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ညကေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆးပါပဲ တညလံုးအိပ္ေနၿပီး ဘာျပႆနာမွ မရွိခဲ့ပါဘူး” လို႔ ညေစာင့္တဲ့ စပယ္ရွယ္နာ့စ္က ကၽြန္မကို လူနာအေၾကာင္း အတိုခ်ဳပ္ Report ေပးပါတယ္။ ကၽြန္မလည္း Charts ေတြ၊ Record ေတြကို လႊဲေျပာင္းလက္ခံယူကာ ညေစာင့္တဲ့ သူနာျပဳကို “Good night, Have a good sleep” လို႔ ႏႈတ္ဆက္ၿပီး ေပးျပန္လုိက္ပါတယ္။ သတ္ေသဖို႔ ကာရကံေျမာက္ႀကိဳးစားခဲ့ျခင္း ရွိမရွိနဲ႔ သူမရဲ့ Aggressive behaviour က ဘယ္အတိုင္းအတာအထိ ဆိုးရြားခဲ့လဲ ဆိုတဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြကို အတိအက် သိခ်င္ရင္ေတာ့ File ထဲမွာ ကိုယ့္ဖါသာကိုယ္ ရွာဖတ္ရမွာ ျဖစ္တယ္။

ဒီ Ward က လူနာေတြ အားလံုးကလည္း တခုခု ျဖစ္လို႔ ေဆးရံုတက္ၿပီး အိမ္ျပန္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ သက္သာတဲ့ အေျခအေနမေရာက္ခင္ Acute Care Ward ထဲမွာလည္း အနီးကပ္ ျပဳစုေနဖို႔အထိလည္း မလိုအပ္ေတာ့တဲ့ လူနာေတြကို ပံုမွန္ (သို႔) ပံုမွန္နဲ႔ အနီးဆံုးျပန္ျဖစ္ေအာင္ အိမ္မျပန္ခင္ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေပးတဲ့ Rehabilitation Ward ျဖစ္ပါတယ္။ Weekdays ေတြမွာေတာ့ ရွစ္နာရီထိုးမွာ မနက္စာစား ေဆးေသာက္ၿပီးတာနဲ႔ ဆရာ၀န္၊ Physiotherapist, Occupational therapist, Speech-pathologist, Social Worker, Nutritional therapist, Psychologist စတဲ့ Health Care နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ Staff ေတြက သူတို႔သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ လူနာကို လာေတြ႔ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Weekend မွာက်ေတာ့ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္စရာ မရွိလို႔ Clinical Staff ဆိုလို႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ သူနာျပဳပဲ ရွိပါတယ္။ Weekend မွာ လူနာတခ်ိဳ႔က အိမ္ကိုျပန္လည္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႔ကလည္း မိသားစုနဲ႔ အျပင္က စားေသာက္ဆိုင္ေတြမွာ ေန႔လည္စာ သြားစားတာေတြ ရွိပါတယ္။

အဲဒီမနက္က ကၽြန္မရဲ့ စပယ္ရွယ္လူနာက ေတာ္ေတာ္နဲ႔ အိပ္ရာက ထမလာဘူး။ ရွစ္နာရီထိုးခါနီးမွာမွ လူနာက ႏိုးလာလို႔ ကၽြန္မက ကၽြန္မနာမည္ ေျပာၿပီး ဒီေန႔သူ႔ကို ေစာင့္ေရွာက္မည့္ သူနာျပဳျဖစ္ေၾကာင္း သြားမိတ္ဆက္ေတာ့ “ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔လား အရူးလို ရာဇ၀တ္သားလို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔လား ငါ့ကို ဘယ္သူမွ ေစာင့္ေရွာက္စရာမလိုဘူး ငါ့ဖါသာ ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ပါတယ္” လို႔ ေလသံမာမာနဲ႔ ျပန္ေအာ္လႊတ္လိုက္တယ္။ ကၽြန္မကလည္း “ေစာင့္ေရွာက္တာေရာ ေစာင့္ၾကည့္တာေရာ ႏွစ္ခုစလံုးေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္ ဒါေပမဲ့ အရႈးလို ရာဇ၀တ္သားလို ေစာင့္ၾကည့္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး Miss ရဲ့ Safety အတြက္ အကူအညီေပးဖို႔ပါ” လို႔ ျပန္ေျပာလုိက္ေတာ့ “ေတာ္စမ္းပါ နင္ကငါ့ကို ဘာအကူအညီေပးႏုိင္မွာမုိ႔လဲ ငါ့ကို အကုန္လံုးက အရႈးလို ထင္ေအာင္ အရွက္ခြဲတဲ့ အလုပ္ကိုပဲ နင္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္” လို႔ ဆက္တိုက္ေျပာၿပီး ရႈိက္ႀကီးတငင္ ငိုခ်ေနတယ္။

ကၽြန္မလည္း သူ႔ကိုဖက္ သူ႔ေၾကာကုန္းကိုပြပ္ၿပီး “ Miss ဘယ္လို ခံစားရေနရမယ္ဆိုတာ ကၽြန္မ နားလည္လို႔ရပါတယ္ ဒါေပမဲ့ Miss က အဲလို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္းရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို နားမလည္ေသးလုိ႔ပါ။ ဘာေၾကာင့္ ေစာင့္ၾကည့္ရတယ္ဆိုတာ Nurse Manager က Miss ကို ရွင္းျပေတာ့လည္း စကားမဆံုးခင္ ဖုန္းနဲ႔ ေကာက္ပစ္တယ္ဆိုေတာ့ Miss ကို နားလည္ေအာင္ ဘယ္လိုရွင္းျပမလဲ။ Miss စိတ္ေအးေအးထားလိုက္ပါ ကၽြန္မ ဒီမွာ Miss နဲ႔အတူ ညေန ၇ နာရီအထိ ရွိေနမယ္၊ ကၽြန္မ ေသေသခ်ာခ်ာ ရွင္းျပမယ္။ ေလာေလာဆယ္ ကၽြန္မတို႔ဟာ Miss အတြက္ ေကာင္းဖို႔သက္သက္၊ အကူအညီေပးဖို႔ သက္သက္ဆိုတာေတာ့ နားလည္ထားဖုိ႔လိုပါတယ္” လို႔ ေျပာျပၿပီး အားေပးေတာ့ သူနည္းနည္းေတာ့ စိတ္ေပါ့သြားပံုရပါတယ္။ မငိုေတာ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ “ ငါလိုခ်င္တဲ့ ေလာေလာဆယ္ အကူအညီက ငါ့ကို အရႈးလို ေစာင့္ၾကည့္ေနတာကို ရပ္ဖို႔ပါ။ ဒါဆိုရင္ အကုန္လံုးအဆင္ေျပၿပီ။ ေျပာပါဦး နင္က ငါ့ကိုအခုလိုေစာင့္ၾကည့္ၿပီး ဘာမ်ားအကူအညီေပးႏိုင္မွာမို႔လဲ” ေမးလို႔ ကၽြန္မလည္း သူ႔ကို ေနာက္မွပဲ ေျပာၾကရေအာင္ အခုေလာေလာဆယ္ အိပ္ရာထၿပီး မနက္စာ စားဖို႔ ျပင္ဆင္ဖို႔ ေျပာေတာ့ သူ႔အလုပ္သူသိေၾကာင္း သူ႔နားမွာ ဘယ္သူ႔ကိုမွ အလိုမရွိေၾကာင္း သူ႔ကို ဘယ္သူမွ ေစာင့္ၾကည့္ေနစရာ မလိုေၾကာင္း မေက်မနပ္တဲ့ ေလသံနဲ႔ ျပန္ေျပာေနလို႔ ကၽြန္မလည္း စကားထပ္ရွည္ေနရင္ သူေဒါသပိုထြက္မွာမုိ႔ ဘာမွ ဆက္ေမျပာေတာ့ဘဲ ထြက္လာလိုက္တယ္။ မလိုအပ္ဘဲနဲ႔လည္း သူ႔ေရွ႔ကို မသြားေတာ့ဘဲ ေနလိုက္တယ္။

အပူခ်ိန္၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ေတြ ေသြးထဲသၾကားဓါတ္ေတြ သြားတိုင္းခ်ိန္မွာ သူဘာမွမေျပာေပမဲ့ သူ႔မ်က္ႏွာ သုန္သုန္မႈန္မႈန္နဲ႔ သူ႔စိတ္ထဲမွာ မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနတာကိုေတာ့ သိသာစြာ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ကၽြန္မလည္း သူ႔ကို စကားေျပာရင္ ေပါက္ကရ ျပန္ေျပာမယ္ဆိုတာ သိလို႔ မလိုအပ္တာ ဘာမွ မေျပာေပမဲ့ သူ႔ကိုရွင္းျပဖို႔ ဘယ္လိုခ်ဥ္းကပ္ရမလဲဆိုတာ စဥ္းစားေနခဲ့တယ္။ သူ႔ပံုကိုၾကည့္ရတာ စိတ္ဓါတ္အႀကီးအက်ယ္ က်ဆင္းၿပီး ဘ၀ကို သတ္ေသတဲ့အထိ အရႈံုးေပးမည့္ ပံုေတာ့ ရွိမယ္မထင္ဘူး။ သူ႔ကို ဒီလို Special Nurse ထားတာကို သူ႔ရဲ့ Safety အတြက္လို႔ မျမင္ဘဲ အရွက္ခြဲေနတယ္ ျမင္ေနတာကို ကၽြန္မတို႔မွာ ရွင္းျပဖို႔ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ သူဟာ သူ႔ကို အရႈးလို၊ ရာဇ၀တ္သားလို ဆက္ဆံတယ္ဆိုၿပီး စိတ္တိုေနတာကလြဲၿပီး တျခားမူမမွန္တဲ့ အရိပ္ေယာင္လံုး၀ မေတြ႔ရတာေတာ့ အမွန္ပဲ။ ဒါကို သူနားလည္သြားရင္ အဆင္ေျပသြားမွာ ျဖစ္ၿပီး စပယ္ရွယ္လံုး၀ လိုေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ကၽြန္မ ယံုၾကည္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူ႔ကို ကၽြန္မ စကားဘယ္လို ေျပာရမလဲဆုိတာပဲ စဥ္းစားေနခဲ့ပါတယ္။

သူကလည္း ကၽြန္မကို ဘာမွလာမေျပာနဲ႔ မၾကားခ်င္ဘူး မျမင္ခ်င္ဘူးလို႔ ေျပာထားၿပီး လွည့္ေတာင္ လွည့္မၾကည့္ေတာ့ ေျပာရသိပ္ခက္တယ္ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္မက ႀကိဳးစားၿပီး ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့ပါတယ္။ “ ဒီေန႔ Weekend ဆိုေတာ့ ဘာေလ့က်င့္ခန္းမွ လုပ္စရာမရွိဘူး၊ ေဆးရံုေအာက္က ပန္းျခံထဲမွာ လမ္းသြားေလွ်ာက္ခ်င္လား” လို႔ သူစိတ္ေျပာင္းၿပီး စကားေလးဘာေလး ေျပာလို႔ရေအာင္ ေမးၾကည့္လုိက္တယ္။ သူက “ သိပ္ကိုေလွ်ာက္ခ်င္တာေပါ့ ဒါေပမဲ့ ငါ့ေနာက္မွာ ဘယ္သူမွမပါဘဲ ငါ့ဖါသာလြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေလွ်ာက္ရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဆင္းေလွ်ာက္ခ်င္တယ္” လို႔ ျပန္ေျပာတယ္။ ကၽြန္မက “ဒီလိုေတာ့ မဟုတ္ဘူးေလ ကၽြန္မတို႔လမ္းေလွ်ာက္ရင္း စကားေျပာၾကရင္ ပိုေပ်ာ္စရာ ေကာင္းတာေပါ့ ”လို႔ ေျပာေတာ့ “ဒါဆိုရင္ေတာ့ ငါ့ကို ဘာမွထပ္မေမးနဲ႔ေတာ့ ငါ့ကုိအရႈးလို လူဆိုးသူခိုးလို ေစာင့္ၾကည့္ေနသူနဲ႔ လမ္းအတူေလွ်ာက္ၿပီး စကားေျပာဖို႔ေနေနသာသာ အခုလည္း ဘာမွကို မေျပာခ်င္ဘူး” လို႔ေျပာလုိက္တယ္။

ကၽြန္မလည္း ဒီတခါေတာ့ ေလသံကို နည္းနည္းျမင့္ၿပီး “Miss ကို အဲဒီလို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္တာ Health Care team တခုလံုးက ဆံုးျဖတ္တာျဖစ္တယ္။ Miss ဟာ ဟိုေဆးရံုမွာ သတ္ေသမယ္လို႔ ေျပာခဲ့တယ္ ဒီေရာက္ၿပီးမွ Nurse Manger ကို Hand phone နဲ႔ ေကာက္ပစ္တယ္ ဒီေတာ့ ဟိုေဆးရံုက လာတုန္းက သတ္ေသဖို႔ ေျပာတာနဲ႔ မိမိကိုယ္မိမိ နာက်င္ေအာင္ (Self-Harm) လုပ္မွာကိုပဲ ေစာင့္ၾကည့္စရာ ရွိခဲ့တယ္ အခုေတာ့ သူမ်ားကို နာက်င္ေအာင္လုပ္တာ (Harm to others) ပါ တိုးလာၿပီ ဒီအတြက္ Miss တေယာက္တည္းရဲ့ Safety တင္မကဘူး တျခားသူေတြရဲ့ Safety အတြက္ပါ စဥ္းစားလာရလို႔ ပိုၿပီးေတာင္ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အေျခအေနကို Miss ကိုယ္တိုင္က ဖန္တီးလိုက္တာ ျဖစ္တယ္။ Miss က မေစာင့္ၾကည့္ေစခ်င္ရင္ မေစာင့္ၾကည့္ရေလာက္ေအာင္ စိတ္ခ်ရတဲ့ အေျခအေန Miss မွာ ရွိဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ကၽြန္မတာ၀န္က Miss ကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး ေအာ္ရင္ ေအာ္တယ္၊ ဆဲရင္ဆဲတယ္၊ ငိုရင္ငိုတယ္၊ Aggressive လုပ္ရင္ လုပ္တယ္၊ Staff ကို ရန္ရွာရင္ ရန္ရွာတယ္စတဲ့ Miss ရဲ့ ကိုယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာက ထြက္လာတာ အားလံုးကို Record လုပ္ထားဖို႔ပါပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒါကို Team က တနလၤာေန႔က်ရင္ Miss အေျခအေနကို Review ျပန္လုပ္ၿပီး ျပန္ဆံုးျဖတ္မွာ ျဖစ္တယ္။ ကၽြန္မက Miss ပ်င္းေနမွာစိုးလို႔ Miss အတြက္ ေစတနာသက္သက္နဲ႔ ေျပာတာသာ ျဖစ္တယ္၊ ကၽြန္မအတြက္ Miss နဲ႔ စကားမေျပာရလို႔ ဘာမွ ျဖစ္မသြားဘူး” လို႔ သူသိသင့္တာကို အခြင့္အေရးရတုန္း ေလသံမာမာနဲ႔ ေျပာလုိက္ေတာ့ သူနည္းနည္းေတာ့ ၿငိမ္သြားပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း သူ႔ကို ကၽြန္မၾကည့္ေနတာကို သိပ္မၾကည္တဲ့ အရိပ္အယာင္ ရွိေပမဲ့ ဘာမွေတာ့ ဆက္မေျပာေတာ့ပါဘူး။

ကၽြန္မလည္း ရတဲ့အခြင့္အေရးကို ယူၿပီး ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ေလသံနည္းနည္း ေဖ်ာ့ကာ “အမွန္အတိုင္းေျပာရရင္ေတာ့ ကၽြန္မတို႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြကိုသာ ဒီလို သတ္ေသမယ္ေျပာတိုင္း ေစာင့္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တႏိုင္ငံလံုးမွာ ရွိတဲ့ သူနာျပဳေတြလံုေလာက္မွာ မဟုတ္ဘူး” လို႔ ကၽြန္မက ေျပာေျပာၿပီး တျခားဘာမွ ဆက္မေျပာခင္ နင္က ျမန္မာျပည္ကလားဆိုၿပီးေတာ့ သူ႔အမူအရာေတြက ခ်က္ခ်င္းကို ေျပာင္းသြားၿပီး "I love Aung Sun Suu Kyi, She is very strong lady!" လို႔ စတင္ကာ ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္း ေရပက္မ၀င္ေအာင္ ေျပာၿပီး သူနဲ႔ကၽြန္မနဲ႔ စကားေဖါင္ဖြဲ႔လို႔ ရသြားေတာ့တယ္။ စကားေတြ အမ်ားႀကီးေျပာျဖစ္ၿပီးမွ သူလည္း ကၽြန္မေျပာတာကို ယံုၿပီး ကၽြန္မ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို လက္ခံေတာ့တယ္။ သူလည္း ေနမေကာင္းလို႔ ေဆးရံုလာတက္တာကို အရႈးလိုဆက္ဆံခံရေတာ့ နင္ဆိုရင္လည္း ဘယ္လိုေနလဲဆိုၿပီး ေျပာေတာ့ ကၽြန္မလည္း သူ႔ေနရာကို ၀င္ခံစားလို႔ရပါတယ္။ သူဒီမွာ မိသားစုလည္းမရွိ သူ႔သားနဲ႔သမီးက ဂ်ာမဏီမွာ သူ႔မွာ ကင္ဆာေရာဂါလည္း ရွိတယ္။ အဲလိုအေျခအေနမွာ သူ႔ရဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ အထီးက်န္ဆန္မႈကို ခန္႔မွန္းလို႔ရပါတယ္။

“ကၽြန္မလည္း Miss ေျပာသလို ငါေသခ်င္တယ္လို႔ စကားအရ အျမဲေျပာတတ္ပါတယ္။ Miss လည္း အဲဒီလိုပဲ ျဖစ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္မ ထင္တယ္။ ဒါေပမ့ဲ့ Miss က ေဆးရံုက လူနာျဖစ္ေတာ့ က်န္းမာေရး ဌာနက ခ်ထားတဲ့ ေပၚလစီအတိုင္း ေစာင့္ၾကည့္ခံရတာျဖစ္တယ္။ ဒါကလည္း အတိတ္ကာလေတြမွာ ဒီလိုေျပာၿပီး မေစာင့္ၾကည့္မိလို႔ တကယ္သတ္ေသသြားတဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိခဲ့လို႔ ေပၚလစီအရ ေစာင့္ၾကည့္တာသာ ျဖစ္တယ္။ လူနာတေယက္ဟာ လူေကာင္းတေယက္ထက္ ခံစားမႈ ပိုၿပီး Sensitive ျဖစ္တယ္ဆိုတာ Health Care Team က member ေတြ အကုန္လံုး နားလည္ၿပီးသား ေဆးရံုရဲ့ ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေအာက္က လူတေယာက္သတ္ေသသြားရင္ အဲဒီ Team တခုလံုးမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ Miss ကို ေမးတဲ့ေမးခြန္းေတြဟာ ဒီလို သတ္ေသဖို႔ ေျပာတဲ့ လူနာတိုင္း (သို႔) လဲက်ၿပီးသတိလစ္လို႔ သတိျပန္ရလာတဲ့ လူနာတိုင္း အာရံုအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ memory ေတြ ပုံမွန္အလုပ္မလုပ္ သိရေအာင္ ေမးျမန္းတဲ့ေမးခြန္းေတြသာ ျဖစ္တယ္။ Miss ထင္သလို အရႈးထင္ၿပီး ေမးတာ မဟုတပါဘူး။ အခု Miss ကို ေစာင့္ၾကည့္လို႔ Miss ကပံုမွန္ ျဖစ္ေနရင္ အဲဒီစပယ္ရွယ္ထားတာကို တနလၤာေန႔ Team Review ျပန္လုပ္ရင္ ျဖဳတ္လိုက္မယ္လို႔ ကၽြန္မ ယံုတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ Miss က ပိုဆိုးလာရင္ ဆက္ေစာင့္ၾကည့္ရင္ၾကည့္ ပိုၿပီး Aggressive ျဖစ္လာရင္ Mental Health Ward ကို လႊဲေျပာင္းေပးရင္ ေပးႏိုင္တယ္။ အားလံုးက Miss ရဲ့ တံု႔ျပန္မႈအေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္” လို႔ ကၽြန္မ ေျပာလိုက္ေတာ့ သူေတာ္ေတာ္ေလး သေဘာေပါက္သြားပါတယ္။ သူေအာ္လႊတ္တာေတြအတြက္ ကၽြန္မကို ျပနေတာင္းပန္ပါတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ သက္သာခ်င္လို႔ ေဆးရံုလာတက္တယ္ဆိုမွ အကုန္လံုးက အရႈးလိုဆက္ဆံေတာ့ မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္ၿပီး ျဖစ္သြားေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ တျခား staff ေတြကိုလည္း ပံုမွန္အတိုင္း ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ဆက္ဆံလာတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ကၽြန္မ Special လုပ္ရတဲ့ လူနာ တ၀က္ခန္႔က ဒီလို မထင္မွတ္ပဲ သတ္ေသမယ္ ေျပာလိုက္လို႔ Special အထားခံရတာကိုသာ အမ်ားဆံုး ေတြ႔ရပါတယ္။ တကယ္သတ္ေသဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့သူ သိပ္ကိုနည္းပါတယ္။ ဒီလူနာကို ၿပီးခဲ့တဲ့ စေနတဂၤေႏြ ႏွစ္ရက္လံုးလည္း ကၽြန္မ စပယ္ရွယ္လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ အရင္တပတ္က တနဂၤလာေန႔ကေတာ့ Public Holiday ျဖစ္ေနလို႔ Health Care Team Team Review မလုပ္ျဖစ္ခဲ့ဘဲ အခုၿပီးခဲ့တဲ့ တလၤာေန႔မွာေတာ့ Review လုပ္ၿပီး ေနာက္တခါ ျပန္ေတြ႔ရင္ Special မလိုေတာ့တဲ့ လူနာတေယာက္အျဖစ္ ျမင္ေတြ႔ရလိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္မ ထင္တယ္။ အမွန္က ဒီလူနာမွာ သတ္ေသဖို႔အစီစဥ္ လံုး၀မရိွနိုင္ပါဘူး၊ စိတ္မမွန္တာလည္း မရွိပါဘူး၊ ေရာဂါ ရတဲ့အခ်ိန္မွာ စိတ္ခံစားလြယ္ၿပီး ေဒါသျဖစ္ျမန္တာပဲ ရွိပါတယ္။ အကယ္၍သာ သူက ကၽြန္မတို႔ ေစာင့္ေရွာက္တာဟာ Quality Care အတြက္ Safety နဲ႔ ညီညြတ္ေအာင္ လုပ္တယ္ဆိုတာ ႀကိဳတင္သိထားရင္ သူဒီလိုခံစားရၿပီး ဒီေလာက္အထိ စိတ္ဆင္းရဲကာ ေဒါသျဖစ္ရလိမ့္မယ္ မထင္ဘူး။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ သူနားလည္သြားပါတယ္။ ကၽြန္မနဲ႔ စကားေတြ ေျပာၿပီး ညေန ၇ နာရီ ကၽြန္မ အိပ္ျပန္ခ်ိန္ ညဘက္တာ၀န္က်တဲ့ 1:1 nurse နဲ႔ ကၽြန္မ မိတ္ဆက္ေပးေတာ့ သူၿပံဳးၿပံဳးရႊင္ရႊင္ပဲ လက္ဆြဲ ႏႈတ္ဆက္ၿပီး လက္ခံပါတယ္ ကၽြန္မကို ေတြ႔တုန္းကလို မေအာ္ထုတ္ခဲ့ဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ တနဂၤလာေန႔က Public Holiday မို႔ သူ႔ကို Review မလုပ္ရလို႔ Special Nurse ကို မျဖဳတ္ျဖစ္ေပမဲ့ တပတ္လံုး သူဟာ Special Nurse နဲ႔ေရာ တျခား Staff ေတြ လူနာေတြနဲ႔ပါ စလိုက္ေနာက္လိုက္ ေျပာဆုိရယ္ေမာၿပီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ တဂၤေႏြေန႔က အိမ္ျပန္ခါနီး သူ႔ကို ကၽြန္မ ႏႈတ္ဆက္ရင္း ကၽြန္မက “တနလၤာေန႔က်ရင္ ဆရာ၀န္၊ Psychologist, Neurologist, Social Worker တို႔ Miss ကိုလာေတြ႔ရင္ အခုကၽြန္မနဲ႔ စကားေျပာသလို ပံုမွန္အတိုင္း ျပန္ေျပာပါ အရႈးလို ရာဇ၀တ္သားလို လာမဆက္ဆံနဲ႔ဆိုၿပီး မေအာ္လႊတ္ပါနဲ႔ ဒါေပမဲ့ Mental Health Ward မွာ စိတ္ေရာဂါလူနာ အျဖစ္သြားေနခ်င္ရင္ေတာ့ Miss သေဘာပဲ ေအာ္လႊတ္၊ လာသမွ်လူေတြကို မူဘိုင္းဖုန္းမကလို႔ စားပြဲေပၚမွာ ရွိတာေတြ အကုန္လံုးနဲ႔ ပစ္ေပါက္ေပါ့” လို႔ ကၽြန္မက ေနာက္ထားခဲ့ေသးတယ္။ ကၽြန္မကို ျမန္မာျပည္ကမွန္း သိလိုက္တာနဲ႔“ Are you Burmese ? I love Aung Sun Suu Kyi!” ဆိုတဲ့ သူ႔ရဲ့ အံ့ၾသ၀မ္းသာတဲ့ အာေမတိတ္ စကားကေတာ့ ကၽြန္မနားထဲက အခုထိမထြက္ဘူး။ ေတာ္ပါေသးရဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကယ္ေပလို႔သာ ႏို႔မဟုတ္ရင္ အဲဒီလူနာဟာ ဘယ္သူ႔ေျပာစကားကုိမွ လက္မခံ ေအာ္လႊတ္ၿပီး Mental Health Ward မွာ စိတ္ေရာဂါ လူနာအျဖစ္ Assessment လုပ္ဖို႔ ဘယ္ေလာက္သြားနရမလဲ ေျပာမတတ္ဘူး။

ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ။

ဆက္ဖတ္ရန္>>