စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ Sanction နဲ႔ပတ္သက္၍

"က်မတို႔လႈပ္ရွား႐ုန္းကန္မႈရဲ႕ တစိတ္တပိုင္းကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းအေနနဲ႕ က်မတို႔ ဆင္းရဲမဲြေတေန ရတာဟာ လံုေလာက္တဲ့ရင္းျမစ္နဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ရွားပါးလြန္းလို႔မဟုတ္ဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေကာင္းေကာင္း ေပၚထြန္းေစ တဲ့ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြနဲ႔ အေလ့အက်င့္ေတြ နည္းပါးလြန္းလို႔သာျဖစ္တယ္။ ဖိႏိွပ္လြန္းတဲ့အစိုးရေတြနဲ႕ ဆက္ဆံဖို႔ ေနာက္တြန္႔စိုးရြံ႕ျခင္းမရိွတဲ့ ႏိုင္ငံစံုစီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီးေတြ အမ်ားအျပား ရိွေနပါတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႕ ျမန္မာ့စီးပြားေရးမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ဖို႔ လာေရာက္ရတာဟာ ဒီမိုကေရစီလုပ္ငန္းစဥ္ကို အကူ အညီ ျဖစ္ေစဖို႔သာ ျဖစ္တယ္လို႔ အေၾကာင္း ျပေလ့ ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးအာဏာနဲ႕ စီးပြားေရးကို လက္ဝါးႀကီးအုပ္၊ ခ်မ္းသာၿပီးသားလူတစုကိုသာ ပိုမိုခ်မ္းသာေစတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္အတြက္ အေျခခံအုတ္ျမစ္ေတြျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္မႈနဲ႕ တရားမွ်တမႈကို ေဖာ္ ေဆာင္ေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး" လို႔ New York Times သတင္းစာ၊ေဖေဖာ္ဝါရီ ၄ ရက္ ၁၉၉၇ (ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္ အေမရိကန္ တကၠသိုလ္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါရဂူဘြဲ႕ လက္ခံ မိန္႔ခြန္း) မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။

တိုင္းျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာ ရွိေနတာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ မေျဖရွင္းဘဲ ကိုယ္လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ေနတဲ့ စစ္အုပ္စုေအာက္မွာ ဘယ္သူေသေသ ကေတမာရင္ ၿပီးေရာ ဆိုတဲ့စကားပံုအတိုင္း ျပည္တြင္းျပည္ပမွ ကိုယ္က်ိဳးသာၾကည့္ေသာ စီးပြားေရးသမားမ်ားဟာ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ပိုမိုခ်မ္းသာေနသည့္ ဓနရွင္မ်ားကုိသာ အက်ိဳးျပဳေသာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈကို ျပဳလုပ္ရန္ ငံ့လင့္ေနၾကပါတယ္။ စစ္အုပ္စုကလည္း ျမန္မာျပည္ ဆင္းရဲေနတာ Sanction ေၾကာင့္၊ Sanction ျဖစ္ရတာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေၾကာင့္လို႔ ျပည္သူလူထုကို လိမ္ေနတာကို နားေယာင္တဲ့သူကလည္း ေယာင္ေနၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ေဒါက္တာတင့္ေဆြရဲ့ Sanction ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတယ္ဆိုတာကို အခ်ိန္ကာလ ေန႔ရက္တိတိက်က်နဲ႔ တခ်က္ခ်င္းစီကို မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ပို႔စ္ကို ကိုနစ္ေနမန္း ဘေလာ့ဂ္မွ ျပန္လည္ ကူးယူၿပီး ဘေလာ့ဂ္မွာလည္း သိမ္းထားရင္း ျပန္လည္မွ်ေ၀လိုက္ပါတယ္။

စီးပြားေရးပိတ္ဆို ့ ဒဏ္ခတ္မွဳ လုပ္ရတဲ့ အေႀကာင္းရင္းေတြကို သိဖို ့လိုတယ္။ ျပည္သူကို နစ္နာေအာင္ လုပ္ေနတာ Sanctions မဟုတ္ပါ၊ အဓိကတရားခံမွာ နအဖသာ ျဖစ္တယ္။

အာဏာရွင္တို႔၏ စီးပြားေရးတလြဲတေခ်ာ္စီမံခန္႔ခြဲမႈ ႏွင့္ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕၏ ေခ်ာ့ျမႇဴေရးေပၚလစီကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈကာ၊ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနသည့္ ကေလးသူငယ္မ်ား၊ သန္းႏွင့္ခ်ီသည့္ တရားမဝင္ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားကို လက္ညႇိဳးထိုးၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚခ်မွတ္ထားသည့္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈကို အျပစ္ဆိုခ်င္သူမ်ား ရွိေနပါသည္။ သို႔ရာတြင္ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္းေျပာရာတြင္ ပညာရွင္အျမင္၊ စစ္အစိုးရဘက္မွ ေရွ႕ေနလိုက္သူမ်ားအျမင္ႏွင့္ စီးပြားေရးသမားမ်ားဘက္မွ ေရွ႕ေနလိုက္သူမ်ားအျမင္တို႔မွာ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ႏွင့္ အႀကီးအက်ယ္ ကြဲလြဲေနပါသည္။

ႏွစ္ပတ္ဗီဇာျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ႏွစ္ႀကိမ္-သံုးႀကိမ္သြားေရာက္၊ အဂၤလိပ္စကားေျပာတတ္သည့္ ျမန္မာလူမ်ဳိးအနည္းငယ္ကို အင္တာဗ်ဴးၿပီး ေရးထုတ္လိုက္သည့္စာတမ္းမ်ားမွာ မည္သို႔အဆင့္ရွိမည္ကို နားလည္ယူႏိုင္သည္။ တခ်ိန္တည္းတြင္ ႏိုင္ငံေရးေနာက္ခံရွိသူ သို႔မဟုတ္ မရွိသူ အဆင့္ျမင့္ပညာတတ္ ျမန္မာျပည္သားမ်ားကလည္း စစ္အုပ္စုအတြက္ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေပးေနၾကသည္။ မည္သို႔ပင္ရွိေစ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း ျပဳတ္က်သြားခ်ိန္ႏွင့္ စစ္ေထာက္လွမ္း ေရးမွဴးခ်ဳပ္ ခင္ၫြန္႔ ျပဳတ္က်သြားခ်ိန္မ်ားတြင္ အလားတူ ျမန္မာလူမ်ဳိးအမ်ားအျပား ေျမာင္းထဲေရာက္သြားခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္မႈမ်ား ဘာေၾကာင့္ခ်မွတ္ထားပါသနည္း။

အေၾကာင္းတရားမ်ားမွာ …

(၁) ၁၉၈၈ ခုက ေက်ာင္းသားမ်ားဦးေဆာင္သည့္ ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္စြာႏွိမ္နင္းခဲ့မႈ၊

(၂) ၁၉၈၈ ခုေနာက္ပိုင္း လူ႔အခြင့္အေရးေဖာက္ဖ်က္မႈမ်ား၊

(၃) ၁၉၉၆ ခုတြင္ ႏိုင္ငံျခားသံတမန္တဦးကို အက်ဥ္းေထာင္တြင္း၌ သတ္ျဖတ္ပစ္မႈ၊

(၄) အိုင္အယ္လ္အိုမွ မွတ္တမ္းယူထားသည့္ ၂ဝဝ၁ ခုေနာက္ပိုင္း အဓမၼလုပ္အားေပးေစခိုင္းမႈမ်ား၊

(၅) ၂ဝဝ၃ ခုေနာက္ပိုင္း ေငြေၾကးခဝါခ်မႈႏွင့္ မူးယစ္ေဆးရေငြမ်ားကို တရားဝင္စီးပြားေရးထဲသြင္းမႈမ်ား၊

(၆) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို ထပ္ခါတလဲလဲ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းမႈမ်ား၊

(၇) ၂ဝဝ၃ ခု ဒီပဲယင္းလူသတ္ပြဲ၊

(၈) ၂ဝဝ၇ ခု သံဃာေတာ္မ်ားဦးေဆာင္သည့္ ဆႏၵျပပြဲကို ရက္စက္စြာႏွိမ္နင္းမႈ တို႔ျဖစ္ပါသည္။

ႏိုင္ငံအႏွံ႔ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ၈ ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုကို ရက္ရက္စက္စက္ပစ္ခတ္ႏွိမ္နင္းခဲ့သည့္အခါ တာဝန္သိႏိုင္ငံ အားလံုးက ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ျခင္း၊ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ျခင္း၊ ကန္႔သတ္ျခင္း စသည့္ သင့္ေလ်ာ္ၿပီး ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိေသာ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံႏွင့္ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္တို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ၁၉၉၂ ခုမွ ၂ဝ၁ဝ ခုအထိ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ခ်မွတ္ခဲ့သည္။

၁၉၉၆ ခု ဇြန္လ ၂၂ ရက္တြင္ ဒိန္းမတ္၊ ေနာ္ေဝ၊ ဖင္လန္၊ ဆြီဒင္ ႏွင့္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ေကာင္စစ္ဝန္ ဂ်ိမ္းလင္ ဒါနစ္ခိုးလ္ကို မိတၲဴပို႔စက္ (ဖက္စ္စက္) လက္ဝယ္ေတြ႔ရွိမႈ ဟူေသာရာဇဝတ္မႈျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဖမ္းဆီးအက်ဥ္းခ်ၿပီး ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းခဲ့၍ ေသဆံုးသြားခဲ့သည္။ ၁၉၉၆ ခု ဒီဇင္ဘာ ၂ ရက္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႏွင့္ ရန္ကုန္စက္မႈ တကၠ သိုလ္တို႔မွ ေက်ာင္းသားတေထာင္ေက်ာ္ ဆႏၵျပခဲ့ရာ ရာႏွင့္ခ်ီ၍အဖမ္းခံရၿပီး ေက်ာင္းအားလံုး ပိတ္ပစ္ခဲ့သည္။

ကားလ္စ္ဘဂ္ကုမၸဏီ (ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံ) က ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမည့္အစီအစဥ္ကို စြန္႔လႊတ္လိုက္ၿပီး ဟင္နီကင္ ကုမၸဏီ (နယ္ သာလန္) က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဒၚလာသန္း ၃ဝ ရင္းႏွီးထားမႈမွ ဆုတ္ခြာေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ ၁၉၉၇ ဇန္နဝါရီ ၂၈ ရက္တြင္ ကိုဒတ္၊ အက္ပယ္လ္၊ ေဝါ့လ္ဒစ္စနီ ႏွင့္ ပက္ပ္ဆီကုမၸဏီမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လံုးဝ ႐ုပ္သိမ္းေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ၾကသည္။

ဥေရာပသမဂၢက ၁၉၉၆ ခု ေအာက္တိုဘာလတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ လက္နက္ပိတ္ဆို႔မႈကိုလည္းေကာင္း၊ ဘံုရပ္ တည္ခ်က္ကိုလည္းေကာင္း သေဘာတူခ်မွတ္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အီးယူ၏ဘံုရပ္တည္ခ်က္ထဲတြင္ လက္နက္မ်ားႏွင့္ လက္နက္နည္းပညာမ်ား ေရာင္းခ်မႈ သို႔မဟုတ္ လႊဲေျပာင္းေပးမႈကို တားျမစ္ျခင္း၊ စစ္အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ မ်ား မိသားစုမ်ား လက္ေဝခံအေပါင္းအသင္းမ်ားအေပၚ ဗီဇာကန္႔သတ္ျခင္း၊ စစ္အစိုးရအရာရွိမ်ား၏ ပင္လယ္ရပ္ျခား ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို ပိတ္ဆို႔ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းမ်ား ပါဝင္ခဲ့သည္။

၁၉၉၆ ခု စက္တင္ဘာ ၃ဝ ရက္တြင္ အေမရိကန္သမတ ကလင္တန္က ၁၉၉၇ ႏိုင္ငံျခားလုပ္ငန္းခန္႔ခြဲမႈ ဥပေဒၾကမ္း ကို လက္မွတ္ထုိးအတည္ျပဳၿပီး ကယ္ဆယ္ေရးအကူအညီႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးဆန္႔က်င္ေရးရည္ရြယ္ခ်က္မွလြဲ၍ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသို႔ အေမရိကန္၏အကူအညီကို တားျမစ္လိုက္သည္။ အီးယူမွေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးထားသည့္ ေလ့လာခ်က္တခုအရ ျမန္မာျပည္တြင္ အဓမၼလုပ္အားေပးေစခိုင္းခံရသူ ၈ဝဝဝဝဝ (ရွစ္သိန္း) ရွိေနေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ ၁၉၉၇ ခု မတ္လ ၂၅ ရက္တြင္ အီးယူႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အေထြေထြဦးစားေပး စနစ္ GSP အက်ဳိးခံစားခြင့္မ်ားကို ပယ္ဖ်က္ပစ္ဖို႔ မဲေပးဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီသို႔ တိုးတက္မႈ ကင္းမဲ့ေနျခင္းကို ေထာက္ျပလ်က္ ကေနဒါႏိုင္ငံကလည္း ၁၉၉၇ ခု ဇူလိုင္ ၂၈ ရက္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ GSP အက်ဳိးခံစားခြင့္မ်ားကို ဖယ္ရွားပစ္ခဲ့သည္။

၁၉၉၇ ခု စက္တင္ဘာ ၂၃ ရက္တြင္ တက္ဆာကို (အေမရိကန္ေရနံကုမၸဏီ) က ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ရဲတံခြန္ေရနံႏွင့္ သ ဘာဝဓာတ္ေငြ႔ေျမမွ ¤င္း၏ရွယ္ယာ ၄၂. ၉% ကို ပက္ထ႐ိုးနာ့စ္ (မေလးရွားကုမၸဏီ) ႏွင့္ ပရီမီယာေရနံ (ၿဗိတိသွ် ကုမၸ ဏီ) သို႔ ေဒၚလာသန္း ၂၆ဝ ျဖင့္ ေရာင္းပစ္ခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ယခင္ေခ်းေငြမ်ားကို ျပန္မဆပ္သျဖင့္ ၁၉၉၈ ခု စက္တင္ဘာ ၄ ရက္တြင္ ကမၻာ့ဘဏ္က ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ဘ႑ာေရးအဆက္အသြယ္မ်ားကို ျဖတ္ေတာက္လိုက္သည္။

၂ဝဝ၃ ခု ေမလ ၃ဝ ရက္ေန႔ညေနတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေထာက္ခံသူမ်ားကို ၾကံ႔ဖြတ္အသင္း၏ လက္ကိုင္ တုတ္ျဖစ္ေသာ စြမ္းအားရွင္မ်ားက ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ တိုက္ခိုက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ နအဖက လူသတ္ သမားမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားကို အေရးယူမႈမရွိခဲ့ဘဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အျခားသူ ၁၉ ဦးကိုသာ ဖမ္းဆီးထိန္း သိမ္းခဲ့ၿပီး တႏိုင္ငံလံုးရွိ အဲန္အယ္လ္ဒီပါတီ႐ံုးမ်ားကိုလည္း ပိတ္ပစ္ခဲ့သည္။

၂ဝဝ၃ ခု ဇြန္လ ၆ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္သမတ ဘြတ္ရွ္အစိုးရက ၾကံ႔ဖြတ္အသင္းဝင္မ်ားကိုပါ ဗီဇာပိတ္ဆို႔ လိုက္ သည္။ ၂ဝဝ၃ ခု ဇြန္လ ၁၁ ရက္တြင္ အေမရိကန္အထက္လႊတ္ေတာ္က ‘၂ဝဝ၃ ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ဒီမိုက ေရစီအက္ဥပေဒ’ ကိုခ်မွတ္လိုက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အခ်က္အလက္အခ်ဳိ႕ကုိ မျဖည့္ဆီးမခ်င္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွ သြင္းကုန္အားလံုးကို တားျမစ္ျခင္း၊ ျမန္မာစစ္အစိုးရ၏ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ား အစိုးရႏွင့္ဆက္ႏြယ္သူမ်ား၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို ပိတ္ဆို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ လက္ရွိဗီဇာတားျမစ္ခ်က္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာဘ႑ာေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ေငြေခ်းမႈ တားျမစ္ခ်က္တို႔ကို ဥပေဒအျဖစ္အသက္သြင္းျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လိုက္သည္။

၂ဝဝ၃ ခု ဇြန္လ ၁၆ ရက္တြင္ အီးယူေကာင္စီက ပစ္မွတ္ပုဂၢဳိလ္မ်ားစာရင္းကို တုိးခ်ဲ႔လိုက္ၿပီး ဝန္ႀကီးမ်ား၊ ဒုဝန္ႀကီးမ်ား၊ ဝန္ႀကီးေဟာင္းမ်ားႏွင့္ အထက္တန္းစစ္အရာရွိမ်ား၏ မိသားစုဝင္မ်ားကို ထည့္သြင္းလိုက္သည္။ ၂ဝဝ၃ ခု ဇြန္ ၂၄ ရက္တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက စီးပြားေရးအကူအညီအားလံုးရပ္ဆိုင္းလိုက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ လက္ရွိေဆာင္ရြက္ေနဆဲ စီမံကိန္းမ်ားမွလြဲ၍ တရားဝင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအကူအညီ ဦဗ အသစ္ေပးမႈကို ရပ္တန္႔လိုက္သည္။ ၂ဝဝ၃ ခု ဇြန္လ ၂၅ ရက္ တြင္ အီးယူက ခရီးသြားလာေရးပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈကို တိုးခ်ဲ႔ကာ ႏိုင္ငံပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွ အႀကီးတန္းမန္ေန ဂ်ာမ်ား၊ ျမန္မာစစ္အစိုးရႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ထည့္သြင္းလိုက္သည္။

၂ဝဝ၃ ခု စက္တင္ဘာ ၁၉ ရက္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ မီးယပ္ေရာဂါအတြက္ အႀကီးစားခြဲစိတ္ကုသမႈ ခံ ယူခဲ့ၿပီး ျပန္လည္နလံထသည့္အခါ အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်မွတ္ခံခဲ့ရသည္။ ၂ဝဝ၃ ခု ႏိုဝင္ဘာ ၁၉ ရက္တြင္ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာနက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု မ်ဳိးခ်စ္အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၁၁၁ အရ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာဘဏ္ ႏွစ္ခုကို ေငြမည္းခဝါခ်မႈအတြက္ စိုးရိမ္ရသည့္အဆင့္ သတ္မွတ္လိုက္သည္။ ၂ဝဝ၄ ခု ေအာက္တိုဘာ ၂၅ ရက္တြင္ အီးယူေကာင္စီက ခရီးသြားလာေရးပိတ္ပင္မႈကို တိုးခ်ဲ႕ကာ ျမန္မာစစ္တပ္၏ အဆင့္နိမ့္အဖြဲ႔ဝင္မ်ားကို ထည့္သြင္း လိုက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအား ဘ႑ာေငြေခ်းငွားမႈ သို႔မဟုတ္ အေႂကြးေပးမႈကို တားျမစ္လိုက္ သည္။

ဆႏၵျပ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္မ်ားကို ၂ဝဝ၇ ခု စက္တင္ဘာလတြင္ ေသြးထြက္သံယိုႏွိမ္နင္းခဲ့ၿပီးေနာက္ ၂ဝဝ၈ ခု ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္တြင္ စစ္အုပ္စု၏ ဒီမိုကေရစီဆန္႔က်င္ေရး JADE အက္ဥပေဒကို ခ်မွတ္လိုက္သည္။ ထိုကာလက ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ဝင္ေငြရရာ တတိယအႀကီးဆံုးဇာစ္ျမစ္ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ယင္း သို႔ ခ်မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။

ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံသည္ ၁၉၈၈ ခုကတည္းက ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာပို႔ကုန္မ်ား တားျမစ္မႈႏွင့္ ေနာက္ ပိုင္းတြင္ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ အႀကီးတန္းစစ္အုပ္စုေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚ ဗီဇာကန္႔သတ္မႈမ်ားကို ဆက္လက္ထိန္းထား လ်က္ ၂ဝဝ၇ ခု ေအာက္တိုဘာလတြင္ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ မိသားစုမ်ားအေပၚ ဘ႑ာေရးဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ မ်ား ထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္သည္။ ကေနဒါႏိုင္ငံကလည္း ၂ဝဝ၇ ခု ႏိုဝင္ဘာလတြင္ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈ မ်ား ခ်မွတ္လိုက္ၿပီး လူသားခ်င္းစာနာေရးပစၥည္းမ်ားမွလြဲ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ပို႔ကုန္သြင္းကုန္မ်ားကို ပိတ္ပင္လိုက္ သည္။

ဆင္းရဲမြဲေတမႈႏွင့္ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈ။

- ဆင္းရဲမြဲေတမႈအတြက္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈမ်ားကို အျပစ္တင္သူမ်ားရွိသည္။ သို႔ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သည္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ ဟုဆိုသည့္ တံခါးပိတ္စီးပြားေရးေပၚလစီေအာက္တြင္ ၁၉၈၇ ခုကတည္းက ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အနိမ့္ဆံုး ႏိုင္ငံ LDC ျဖစ္ေနခဲ့ရာ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈမ်ားထက္ ေစာခဲ့ၿပီး ယခုအႏွစ္ ၂ဝ ၾကာ တံခါးဖြင့္ေစ်း ကြက္စီးပြားေရး ျဖတ္သန္းခဲ့ေသာ္လည္း LDC အဆင့္မွ မလြတ္ေျမာက္ ႏိုင္ခဲ့ေပ။

- ဆူးအက္တူးေျမာင္းေၾကာင့္ အေစာပိုင္းႏွစ္ကာလမ်ား၌ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဆန္တင္ပို႔မႈျဖင့္ ခ်မ္းသာခဲ့ရာ သ ဘာဝသယံဇာတမ်ားမွာ မတို႔ထိဘဲ ရွိခဲ့သည္။

- ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၂ဝဝ၇-၂ဝဝ၈ တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔တင္ပို႔မႈမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၂၆ဝဝ ခန္႔ရခဲ့သည္။ ေရႊဓာတ္ေငြ႔သိုက္မွ ႏွစ္ ၂ဝ စာခ်ဳပ္ျဖင့္ ေဒၚလာ သန္း ၂၄ဝဝဝ (တႏွစ္လွ်င္ ေဒၚလာ သန္း ၁၂ဝဝ) ရထားသည္။ (ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန စစ္ပစၥည္းဝယ္ယူေရး ညႊန္ၾကားေရးမွဴး႐ံုးက ၄ဝ%၊ စစ္အုပ္စုဘက္ သားမ်ားက ၆ဝ% ပိုင္သည့္) ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံစီးပြားေရးဦးပိုင္လိမိတက္က ေက်ာက္မ်က္ရတနာေရာင္းခ်မႈ ၆ဝ% ကိုရရွိသည္။ ေျခာက္လတႀကိမ္ ေက်ာက္မ်က္ေရာင္းခ်မႈမွ ဝင္ေငြ ေဒၚလာသန္း ၁ဝဝ ခန္႔ရသည္။

- ႏိုင္ငံျခားေငြအရံ ေဒၚလာသန္း ၆ဝဝဝ ေက်ာ္ရွိေနရာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျပည္သူတို႔၏ဘဝမ်ားကို ေျပာင္းလဲသြား ေအာင္ လုပ္ႏိုင္သည့္ ဘ႑ာေရးရင္းျမစ္မ်ားရွိေနသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အုပ္စုသည္ ေျမာက္ကိုးရီးယားအကူ အညီျဖင့္ ဥမင္လႈိဏ္ေခါင္းကြန္ယက္ႀကီးကို ေဒၚလာသန္း ၃ဝဝဝ သံုးစြဲတည္ေဆာက္ေနသည္။ ျမန္မာေလတပ္အတြက္ ႐ုရွား လုပ္ အမ္အိုင္ဂ်ီ-၂၉ ေလယာဥ္မ်ားဝယ္ရန္ ယူ႐ိုေငြသန္း ၄ဝဝ သံုးခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ က်န္းမာေရးအတြက္ အစိုးရအ သံုးစရိတ္မွာ ဂ်ီဒီပီ၏ ၁% မရွိဘဲ ပညာေရးအတြက္လည္း ၂% မရွိခဲ့ေပ။ တခ်ိန္တည္းတြင္ စစ္အသံုးစရိတ္မွာမူ (၂ဝဝ၃-၂ဝဝ၄ တြင္) ၄ဝ% ေက်ာ္ခဲ့သည္။

- ဝီကီလိက္ေၾကးနန္းမ်ားအရ စစ္အစိုးရသည္ ေရနံႏွင့္ဓာတ္ေငြ႔မွ ဝင္ေငြမ်ား တိုးတက္ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာ ျပည္သူတို႔၏ဘဝကို တိုးတက္ေအာင္ ဘာမွမလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း တ႐ုတ္သံအမတ္ႀကီးကိုယ္တိုင္ ၂ဝဝ၈ ခု ဇန္နဝါ ရီ ၁၈ ရက္တြင္ ဝန္ခံခဲ့သည္။

က်န္းမာေရးပညာရွင္မ်ားကလည္း စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္မႈ၏အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈကို ေဆြးေႏြးျငင္းခံုၾကပါသည္။ ျပင္း ထန္သည့္ ဆင္ဆာျဖတ္ စိစစ္မႈေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာအခ်က္အလက္မ်ားသာမက စီးပြားေရးညႊန္ကိန္းမ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရးစာရင္းအင္းမ်ားအပါအဝင္ အခ်က္အလက္အားလံုးကို အျမဲယံုၾကည္ႏိုင္စြမ္းမရွိ သို႔မဟုတ္ အားကိုးႏိုင္ျခင္း မရွိျဖစ္ေနပါသည္။ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္မႈဆန္႔က်င္ေရးဂိုဏ္းသားမ်ားက စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျပည္ သူမ်ား ေသဆံုးေနရသည္ဟုဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ WHO/UNICEF မွအခ်က္အလက္မ်ားအရ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလး သူငယ္ေသဆံုးႏႈန္းမွာ ၁၉၉ဝ ခုတြင္ လူ ၁ဝဝဝ ၌ ၁၂ဝ-၁၃ဝ ရွိၿပီး ၂ဝဝ၈ ခုတြင္ ၉၇-၉၈ သို႔က်ဆင္းသြားခဲ့သည္။

ဗဟိုစာရင္းအင္းအဖြဲ႔၏ စာရင္းမ်ားအရလည္း ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလး-သူငယ္-ေမြးကင္းစ ေသေပ်ာက္ႏႈန္းမွာ ၁၉၉ဝ အဆင့္ႏွင့္ႏႈိင္းစာလွ်င္ က်ဆင္းသြားသည္ကို ျပခဲ့သည္။ ဗီတာမင္ေအ ျဖည့္စြက္တိုက္ေကြၽးျခင္း အပါအဝင္ ကာကြယ္ ေဆးေပးမႈႏႈန္း ျမင့္တက္လာေၾကာင္း၊ လူ႔သက္တမ္းမွာ ၅၉ ႏွစ္မွ ၆၂ ႏွစ္သို႔ ျမင့္တက္လာေၾကာင္း၊ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ ျဖစ္ပြားမႈမွာ ၉ဝ စုႏွစ္မ်ားေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ၁. ၅% မွ မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ားအတြင္း ဝ ၇၄% သို႔ က်ဆင္းသြားေၾကာင္း ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေလ၏။

စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈဆန္႔က်င္ေရးသမားမ်ား ေျပာသလို ယင္းဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားေၾကာင့္ ကေလးငယ္မ်ားေသဆံုးေန သည္ဆိုပါက အထက္ပါကိန္းဂဏန္းမ်ားမွာ မယံုႏိုင္စရာျဖစ္ေနေလ၏။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားက ျပည္သူလူထု၏ က်န္းမာေရးအဆင့္အတန္းကို ပ်က္ျပားေစသည္ျဖစ္ေစ၊ တိုးတက္ေစသည္ျဖစ္ေစ၊ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္အေစာပိုင္းမွစ၍ ျမန္မာ ျပည္၏ က်န္းမာေရးစနစ္မွာ ကမၻာေပၚရွိႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉၂ ႏိုင္ငံအနက္ အဆင့္ ၁၉ဝ ရွိသည္ဟု ကမၻာ့က်န္မာေရး အစီ ရင္ခံစာတြင္ သတ္မွတ္ထားသည္။

၂ဝ၁ဝ ခု ကမၻာ့က်န္းမာေရးစာရင္းအင္းမ်ားတြင္ ပါရွိသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ က်န္းမာေရးအသံုးစရိတ္ကို စာရင္းထဲတြင္ ကပ္ လ်က္ရွိသည့္ ‘မ’ ႏွင့္စေသာႏိုင္ငံတႏိုင္ငံႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္လွ်င္ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းလွပါသည္။

- ဂ်ီဒီပီ ထဲတြင္ က်န္းမာေရးအသံုးစရိတ္ရာခိုင္ႏႈန္း။ မိုဇမ္ဘစ္ ၅. ၉ (၂ဝဝဝ ခုႏွစ္)၊ ျမန္မာ ၂. ၁ (၂ဝဝဝ ခုႏွစ္) ႏွင့္ ၁. ၉ (၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္)

- က်န္းမာေရးအသံုးစရိတ္စုစုေပါင္းထဲတြင္ အေထြေထြအစိုးရပိုင္း၏အသံုးစရိတ္ရာခိုင္ႏႈန္း၊ မိုဇမ္ဘစ္ ၇၁. ၉ (၂ဝဝဝ ခုႏွစ္) ႏွင့္ ၇၁. ၈ (၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္)၊ ျမန္မာ ၁၃. ၄ (၂ဝဝဝ ခုႏွစ္) ႏွင့္ ၁၁. ၇ (၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္)

- က်န္းမာေရးအသံုးစရိတ္စုစုေပါင္းထဲတြင္ ပုဂၢလိကပိုင္း၏အသံုးစရိတ္ရာခိုင္ႏႈန္း၊ မိုဇမ္ဘစ္ ၂၈. ၁ (၂ဝဝဝ ခုႏွစ္) ႏွင့္ ၂၈. ၂ (၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္)၊ ျမန္မာ ၈၆. ၆ (၂ဝဝဝ ခုႏွစ္) ႏွင့္ ၈၈. ၃ (၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္)

- အေထြေထြအစိုးရအသံုးစရိတ္စုစုေပါင္းထဲတြင္ က်န္းမာေရးအတြက္ အသံုးစရိတ္ရာခိုင္ႏႈန္း၊ မိုဇမ္ဘစ္ ၁၇. ၉ (၂ဝဝဝ ခုႏွစ္) ႏွင့္ ၁၂. ၆ (၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္)၊ ျမန္မာ ၁. ၂ (၂ဝဝဝ ခုႏွစ္) ႏွင့္ ဝ. ၉ (၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္)

- က်န္းမာေရးအသံုးစရိတ္စုစုေပါင္းထဲတြင္ ျပင္ပရင္းျမစ္မ်ားပါဝင္မႈရာခိုင္ႏႈန္း၊ မိုဇမ္ဘစ္ ၂၆. ၄ (၂ဝဝဝ ခုႏွစ္) ႏွင့္ ၅၇. ၈ (၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္)၊ ျမန္မာ ၁. ၁ (၂ဝဝဝ ခုႏွစ္) ႏွင့္ ၇. ၆ (၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္)

ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ပိုမိုတိုးျမႇင့္ကုန္သြယ္ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားဆီ ဦးတည္သြားဖို႔ အလားအလာမရွိေပ။ အေၾကာင္းမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအမ်ားစုကို စစ္အုပ္စုႏွင့္ လက္ေဝခံေရာင္းရင္းမ်ားက ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္ သည္။ ကုန္သြယ္ေရးတိုးျမႇင့္မႈမွ ေပါက္ဖြားလာမည့္ ဓနဥစၥာမ်ားသည္ သာမန္လူတန္းစားမ်ားထံ လွ်ံက် စီးထြက္သြား လိမ့္မည္ဟု ယူဆစရာအေၾကာင္းမရွိပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကမၻာ့ဘဏ္သို႔ အေႂကြဆပ္ရန္ ပ်က္ကြက္ထားသျဖင့္ ႏိုင္ငံ စံု ဌာနစံုမွ ေငြေခ်းငွားမႈအကူအညီရဖို႔ အရည္အခ်င္းမကိုက္ညီေပ။ သို႔ျဖစ္၍ စစ္အစိုးရကိုယ္၌က စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ မ်ားကို တကယ္တန္းခ်မွတ္ထားသူ ျဖစ္ေနပါသည္။

စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈမ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အက်ဳိးျပဳခဲ့သည္ဟူေသာအဆိုမွာ လက္ခံႏိုင္စရာျဖစ္သည္။ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊထံ သူမ စာေရးၿပီး စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ဖယ္ ရွားေရးအတြက္ ကူညီမည္ဟု ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။ သူမ လြတ္လာၿပီးေနာက္တြင္ ‘ျပည္သူလူထုက စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ မႈမ်ားကို တကယ္ဖယ္ရွားေစလိုလွ်င္ က်မ စဥ္းစားေပးပါမည္’ ဟုေျပာခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားဖယ္ရွားလိုက္လွ်င္ ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို မၿဖိဳခြင္း မႏွိမ္နင္းေတာ့ဟု မည္သူက အာ မခံႏိုင္မည္နည္း။ အဓမၼလုပ္အားေပး လုပ္ရပ္မ်ား မျပဳလုပ္ေတာ့ဟု မည္သူက အာမခံႏိုင္မည္နည္း။ လူ႔အခြင့္အေရး ေဖာက္ဖ်က္မႈမ်ား လံုးလံုးမရပ္ေသာ္မွ ေလ်ာ့က်သြားၿပီလား။ ၂ဝ၁ဝ ခု ႏိုဝင္ဘာ ၁၈ ရက္တြင္ ကုလသမဂၢ အေထြ ေထြညီလာခံ တတိယေကာ္မတီက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနဆိုင္ရာဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အတည္ျပဳခ် မွတ္စဥ္က ျမန္မာျပည္တြင္ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန တိုးတက္လာၿပီဟု ၁၉၂ ႏိုင္ငံထဲတြင္ တႏိုင္ငံကမွ မေျပာခဲ့ပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနာက္ထပ္အတုိက္ခိုက္မခံရဖို႔ သို႔မဟုတ္ အဖမ္းမခံရဖို႔ သို႔မဟုတ္ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မခံရဖို႔ မည္သူက အာမခံႏိုင္သနည္း။ ၂ဝဝ၃ ခု ေမ ၃ဝ ရက္ လူသတ္ပြဲကို စြမ္းအားရွင္အမည္ခံ၍ ၾကံ႔ဖြတ္အသင္းက စီစဥ္ ႀကီးမွဴးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းၾကံ႔ဖြတ္အသင္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီတြင္ ၾကံ႔ဖြတ္ပါတီအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းခဲ့ ေၾကာင္း၊ ၾကံ႔ဖြတ္အဖြဲ႔ဝင္မ်ားသည္ အစိုးရအဖြဲ႔ထဲတြင္လည္းေကာင္း၊ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္လည္းေကာင္း ဆက္ထိုင္ေန ၾက မည္ျဖစ္ေၾကာင္းကို အမွတ္ရေစလိုပါသည္။

ဘြင္းဘြင္းရွင္းရွင္း ေမးစရာမ်ားရွိသည္ …

၁။ ၁၉၈၈ ခု စက္တင္ဘာ ၂၃ ရက္မွစတင္ခဲ့သည့္ လက္နက္ပိတ္ဆို႔မႈသည္ အရပ္သားျပည္သူ သန္း ၅ဝ ကို ထိခိုက္ ေနသလား။

၂။ ၁၉၉၆ ခု ေအာက္တိုဘာ ၂၅ ရက္မွစတင္ခဲ့သည့္ အေကာင္ႀကီးႀကီး ၄ဝဝ ေက်ာ္ကို ဗီဇာပိတ္ပင္ျခင္းသည္ ျပည္သူ လူထုကို ထိခိုက္နစ္နာေနသလား။

၃။ ၁၉၈၉ မွစတင္ခဲ့သည့္ အေမရိကန္ေဒၚလာသံုး ဘဏ္လုပ္ငန္းကန္႔သတ္ခ်က္သည္ ျမန္မာအမ်ားစုကို ထိခုိက္ေန သလား။

စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈသည္ ယခုအခ်ိန္ထိ အလုပ္ျဖစ္ပံုမရပါ။ သို႔ေသာ္ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ ခတ္ေရးဂိုဏ္းသားမ်ားကို လက္ညႇဳိးထိုး အျပစ္ဆိုေနပါသနည္း။ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရးေပၚလစီ က်႐ႈံးသြားသည္မွာလည္း အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္၊ အာဆီယံႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔က ျမန္မာျပည္အတြင္းသို႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ေလာင္းထည့္ ေနျခင္းေၾကာင့္ အေနာက္အုပ္စု၏ ပိတ္ဆို႔တားျမစ္မႈမ်ား သိတ္မထိေရာက္ဘဲ ျဖစ္ေနသည္။

တ႐ုတ္ျပႆနာ။

အေနာက္တိုင္း၏ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရသည္ တ႐ုတ္ျပည္အေပၚ ပိုမွီခိုလာရသည္ျဖစ္၍ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား႐ုပ္သိမ္းလိုက္ပါက တ႐ုတ္အေပၚမွီခိုမႈ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမည္ဟု ယူဆခ်က္မ်ားရွိေနသည္။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား မစတင္မီ ၁၉၈၈ ခုကတည္းက ၁၉၈၈ ခု ၾသဂုတ္ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ယူနန္ျပည္နယ္ ဒုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးႏွင့္ တရားဝင္နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ဖို႔ သေဘာတူ လက္မွတ္ထိုးမႈ၊ ထုိ့ေနာက္တြင္ လက္နက္ေရာင္းခ်မႈမ်ားႏွင့္ ၁၉၈၉ ခု ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ၿပိဳကြဲမႈတို႔ႏွင့္အတူ ျမန္မာႏွင့္ တ႐ုတ္အၾကားဆက္ဆံေရး ႀကီးမားစြာေႏြးေထြးလာခဲ့သည္။ ၁၉၈၉ ခုမွစ၍ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ျမန္မာစစ္အစိုးရ၏ စစ္ပစၥည္းကရိယာ ၉ဝ% ကို ေထာက္ပံ႕ေပးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၂ဝဝ၇ ခု ႏိုဝင္ဘာ ၁၇ ရက္တြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ က်င္ကန္းက ‘ၿငိမ္းခ်မ္း တည္ ၿငိမ္ၿပီး ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံျဖစ္လာဖို႔ ကြၽႏ္ုပ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္သည္၊ သုိ့ရာတြင္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ကြၽႏ္ုပ္တို႔ဆန္႔က်င္သည္’ ဟု ထပ္ေလာင္းေျပာခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္ရကား စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ဖ်က္သိမ္းလိုက္ပါက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဝမ္းသာပါလိမ့္မည္။

စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကုိ မည္သူတို႔က ဖယ္ရွားေစခ်င္ပါသနည္း။ ထိုသူတို႔က စိတ္ရင္းေစတနာျဖင့္ ေျပာသည္ဆိုျခင္းမွာ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရွိပါသည္။ အဘယ္႕ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ (၁) ၄င္းတို႔မွာ အျမတ္အစြန္းရဖို႔အတြက္သာ စီးပြားေရး လုပ္လိုသူမ်ားျဖစ္ၾက၍ (၂) စစ္အစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံစံုကုမၸဏီႀကီးမ်ား၏ ေပးစာကမ္းစာ စားေနသူမ်ားျဖစ္ၾက၍ (၃) ပညာ ရွင္ ေလ့က်င့္ခန္းသက္သက္လုပ္ေနသူမ်ား ျဖစ္ၾက၍ ျဖစ္ပါသည္။

မူအားျဖင့္ေျပာရလွ်င္ အေနာက္အုပ္စု၏ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈမ်ားမွာ ကိုယ္က်င့္သိကၡာဆိုင္ရာ တာဝန္ဝတၱရားတခုအျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏အေျခအေနကို ျဖစ္ႏိုင္သမွ် အျပင္းထန္ဆံုးအသံုးအႏႈန္းမ်ားျဖင့္ မေက်နပ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီသည့္ ယဥ္ေက်းမႈသမိုင္းကိုၾကည့္လွ်င္ အာရွတိုက္သားတို႔သည္ ဘိုးေဘးတို႔၏ ကိုယ္က်င့္တရားတန္ဖိုးစံမ်ားကို ဂုဏ္ယူသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႔ရပါသည္။ အေရွ႕တိုင္းယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ သည္ လူသားဝါဒအေပၚအေျခခံသည္ဟုဆိုၿပီး က်င့္ဝတ္ႏွင့္ သည္းခံခြင့္လႊတ္မႈကို က်င့္သံုးပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ပတ္ သက္လွ်င္မူ ယဥ္ေက်းမႈျမင့္မားသည့္ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယႏွင့္ အေရွ႕တိုင္းတို႔သည္ သမိုင္းကိုေမ့ပစ္ လိုက္ၿပီး ကိုယ္က်င့္သိကၡာႏွင့္ သူေတာ္ေကာင္းတရားတို႔ကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားၾကပါသည္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

အမ်ဳိးသားၫြန္႔ေပါင္းအစိုးရ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး၊

၁၃-၁၂-၂ဝ၁ဝ

(ဂါမဏိ ဘာသာျပန္သည္)။

Posted in: မွတ္တမ္း,မွ်ေဝျခင္း,ေဆာင္းပါး