Australian Animals (1) Cookatoo

Cockatoo ဆိုတာက ၾကက္တူေရြးအုပ္စုထဲက တမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ၾကက္တူေရြးလိုပဲ လူစကားသင္လို႔ ရတဲ့ ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံရဲ့ အဓိက တိရိစာၦန္ေတြအထဲက ငွက္အမ်ိဳးအစား အုပ္စုတမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔မိသားစု ေခတၱခိုလံႈရာ ေမြးစားတိုင္းျပည္ ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံကို ေရာက္တဲ့ ရွစ္ႏွစ္ေျမာက္ေန႔မွာ ဒီဘေလာ့ဂ္ေလးကို စဖြင့္ၿပီး ကၽြန္မသားေလး ႀကီးျပင္းရာ ႏုိင္ငံရဲ့ ေဒသႏၱာရ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ သက္ရွိေတြရဲ့ အေလ့အထကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ အေနနဲ႔ ၾသစေၾတးလ်ား တိရိစာၦန္တမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Cockatoo ငွက္ေတြရဲ့ Adaptation (ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈ) အေၾကာင္းကို ပထမဦးဆံုး ပို႔စ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္လိုက္ပါတယ္။

လူ၊ တိရိစာၦန္ႏွင့္ အပင္ စတဲ့ သက္ရွိအားလံုးဟာ မိမိတို႔ က်င္လည္ က်က္စားတဲ့ ေနရာမွာ အသက္ရွင္ ရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ Adaptation ဆိုတာ ရွိရပါတယ္။ အသက္ရွင္ဖို႔အတြက္ ခႏၶာကိုယ္ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ လုပ္ငန္း၊ အျပဳအမူ ဓေလ့စရိုက္ေတြဟာ မိမိပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈ (Adaptation) မရွိရင္ ဒီသက္ရွိ သတၱ၀ါဟာ ဒီအရပ္မွာ ဆက္လက္ရွင္သန္ႏိုင္ဖြယ္ မရွိဘူးလို႔ ဇိ၀သိပၸံပညာရွင္ ခ်ားလ္ဒါ၀င္က ဆိုထားပါတယ္။ ဒီပို႔စ္မွာ Cockatoo ငွက္အေၾကာင္းကို Adaptation နဲ႔တြဲေဖၚျပရတာက ေနာက္ပိုင္း အခါအားေလ်ာ္စြာ တင္ဖို႔ရွိတဲ့ ဇိ၀သိပၸံ နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပို႔စ္ေတြအတြက္ ႀကိဳတင္ မိတ္ဆက္၀င္ထားလိုက္တာ ျဖစ္တယ္။
ကမာၻေပၚမွာ Cockatoo အမ်ိဳးအစား ၁၈ မ်ိဳးရွိၿပီး ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံမွာ ၁၁ မ်ိဳးရွိတယ္လို႔ သိရတယ္။ Cockatoo ကို သိပၸံ (သို႔) ဇီ၀ေဗဒ အေခၚ Cacutuidae လို႔ ေခၚၿပီး အမ်ိဳးစားအလိုက္လည္း အေခၚအေ၀ၚေတြ သီးသန္႔ထပ္ခြဲထားပါတယ္။ Cockatoo ေတြဟာ သစ္ေတာေတြထဲႏွင့္ ျမစ္ကမ္းပါးေတြမွာ အသိုက္ေဆာက္ၿပီး ေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ၎တို႔ ခႏၶာေဗဒ၊ ဇိ၀ကမၼေဗဒနဲ႔ အျပဳအမူေတြနဲ႔ လိုက္ေလ်ာ ညီေထြမႈရွိေအာင္ Cockatoo ေတြရဲ့ ေနထိုင္ရာ ေဒသကေတာ့ ၾသစေၾတးလ်တိုက္တ၀ိုက္ သဘာ၀ေပါက္ပင္ တမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Gum tree ေခၚ ယူကလက္ေတာေတြနဲ႔ ျမစ္ (သို႔) ပင္လယ္ကပ္းပါး နံရံ (Cliff) ေတြမွာ မိသားစုအလိုက္ အသိုက္ေဆာက္ၿပီး အုပ္စုနဲ႔ ေနထိုင္ၾကပါတယ္။

ခႏၶာေဗဒေခၚ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈ (Structural Adaptation)

Cockatoo ဟာငွက္ျဖစ္တဲ့အတြက္ တျခားငွက္ေတြနည္းတူ သူတို႔ရဲ့ အရိုးျငမ္းအဖြဲ႔တခုလံုးထက္ ေတာင္ပံနဲ႔ အေမြးေတြက အေလးခ်ိန္ပိုမ်ားျခင္းေၾကာင့္ ပ်ံသန္းႏိုင္ပါတယ္။ အလြန္သန္မာ စူးရွၿပီး အတြင္းဘက္ကို ေကာက္၀င္ေနတဲ့ ႏႈတ္သီးနဲ႔ သန္မာတဲ့ ေျခေတာက္ ရွိၿပီး ေျခေခ်ာင္းေတြမွာ ထက္ၿပီးအင္မတန္ စူးရွတဲ့ ေျခသည္းေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီထူးျခားတဲ့ လကၡဏာေတြကက သူတို႔ဘ၀ ရွင္သန္ေရးအတြက္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းတဲ့ ေနရာမွာ အေရးပါလွတဲ့ Adaptation ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဇိ၀ကမၼေဗဒေခၚ လုပ္ငန္းေဆာင္တာအရ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈ (Physiological or functional Adaptation)

Cockatoo ေတြဟာ အခြံမာသီး၊ အေစ့၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံႏွင့္ အသီးအရြက္ေတြကို စားသံုးၾကၿပီး အမ်ိဳးအစား အနည္းငယ္ကေတာ့ အင္းဆက္ေတြနဲ႔ ပိုးေကာင္ေတြကို စားပါတယ္။ သူတို႔မွာရွိတဲ့ ခၽြန္ထက္စူးရွတဲ့ ႏႈတ္သီးနဲ႔ အခြံမာသီးေတြ၊ အေစ့ေတြကို ေကာင္းစြာခြဲႏိုင္သလို သန္မာတဲ့ ေျခေတာက္ေတြနဲ႔ ေျမျပင္က အမိႈက္ေတြကို ယက္ရွင္းၿပီး ေၾကြက်ေနတဲ့ သစ္သီးေတြ၊ အေစ့ေတြ၊ ပိုးေကာင္ေတြကို ေကာင္းေကာင္း ရွာစားၿပီး အသက္ရွင္ရပ္တည္ႏိုင္ပါတယ္။

အျပဳအမူပိုင္းဆိုင္ရာ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈ (Behabioural Adaptation)

လူစကားနဲ႔ ေျပာရလ်င္ Cookatoo ေတြဟာ လူေတြနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္း အေတာ္ကို နီးစပ္ၿပီး အင္မတန္္မွ လူ (ငွက္)မႈေရးမွာ ယဥ္ေက်းမႈ တိုးတက္ ျမင့္မားတဲ့ ငွက္အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ၎တို႔ဟာ တလင္တမယားစနစ္ကို က်င့္သံုးၿပီး မိသားစုတခုစီ အသိုက္ေဆာက္လုပ္ ေနထိုင္သလို ျပင္ပ အစုအဖြဲ႔၊ အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွင့္လည္း ရင္းႏွီးစြာ ေပါင္းသင္းဆက္ ဆံေနထိုင္ၾကတဲ့ တကယ္ကို ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းျမင့္တဲ့ ငွက္ေတြ ျဖစ္တယ္။ အစာရွာထြက္တဲ့ အခ်ိန္တင္မက တျခားအခ်ိန္ေတြမွာလည္း ရာသီဥတု သာယာရင္ အသိုက္ေတြထဲက ထြက္ၿပီး လူေတြလိုပဲ စုဖြဲ႔ေပ်ာ္ပါးၾကပါတယ္။ မိသားစုတာ၀န္ကို ယူတဲ့ေနရာမွာေတာ့ တခ်ိဳ႔လူေတြထက္ေတာင္ ပိုအဆင့္ျမင့္တယ္လို႔ ေျပာမယ္ဆို ေျပာလို႔ ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ မိသားစု တာ၀န္ကို ယူတဲ့ေနရာမွာ ေမာင္တထမ္းမယ္တရြက္ စနစ္နဲ႔ ကေလးေတြကို အပ်ံသင္ေပးတဲ့ ကိစၥ၊ အသိုက္ျပင္ဆင္တဲ့ ကိစၥ ေမာင္ႏွံႏွစ္ေဖၚ တာ၀န္ကို ခြဲေ၀ယူၾကလို႔ပါပဲ။ အစာရွာထြက္တဲ့ ေနရာေတာ့ မိသားစုတခုစီမွာ အသုိက္နဲ႔ ကေလး ေစာင့္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အစာကို တလွည့္စီ ထြက္ရွာၾကပါတယ္။ အစာရွာထြက္ရွာတိုင္း တသီးပုဂၢလ ထြက္တာမရွိပဲ အုပ္စုအလိုက္ ထြက္ၿပီး အစာရွိတဲ့ေနရာ ေရာက္လို႔ အုပ္စုအစာစားေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ အေကာင္ေရ အနည္းငယ္က အုပ္စုတ၀ိုက္ ၀ိုင္းပတ္ပ်ံသန္းေနၿပီး ကင္းေစာင့္တဲ့ တာ၀န္ကိုယူၿပီး ရန္သူလာတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း အသံၿပိဳင္ ဟစ္ေၾကြးကာ အခ်က္ျပသတိေပးၾကပါတယ္။

Cockatoo ေတြရဲ႔ အမူအက်င့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်င့္၀တ္သိကၡာထိန္းတဲ့ ေနရာမွာလည္း အံ့ၾသေလာက္ေအာင္ကို ထူးျခားလွပါတယ္။ ဇနီးေမာင္ႏွံႏွစ္ေဖၚမွာ တဦးဦးက တျခားသူနဲ႔ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေဖါက္ျပားမႈမ်ိဳး ရွိခဲ့လ်င္ ေဖါက္ျပန္တဲ့ ႏွစ္ေကာင္ကို အုပ္စုက ၀ိုင္းပယ္တဲ့ အဆင့္ကေန ၀ိုင္းၿပီး ထိုးဆိတ္သတ္တဲ့အထိ အျပစ္ေပးအေရးယူေလ့ရွိပါတယ္။ ထိုးဆိတ္သတ္ျဖတ္တာကို မခံရရင္ေတာင္မွ ၀ိုင္းပယ္တဲ့ အဆင့္မွာတင္ သူတို႔ရဲ့ အျပစ္ေပးမႈက ေတာ္ေတာ္ေလး ထိေရာက္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Cockatoo ေတြဟာ အဖြဲ႔နဲ႔ ေႏွာင္ဖြဲ႔ ကူးလူးဆက္ဆံၿပီး Social က်က် ေပ်ာ္တတ္တဲ့ ငွက္မ်ိဳးျဖစ္လို႔ အုပ္စုက ၀ိုင္းပယ္ခံလိုက္ရတဲ့ ငွက္ဟာ ၀ိုင္းပယ္ခံရတဲ့ အထီးက်န္ဘ၀အေပၚ ခံႏိုင္ရည္မရွိပဲ မိမိကိုယ္မိမိ သိမ္ငယ္ကာ စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေက်လို႔ ျဖစ္ေစ၊ သတ္ေသတဲ့နည္းနဲ႔ ျဖစ္ေစ တာရွည္မခံပဲ ေသပြဲ၀င္ေလ့ရွိတယ္လို႔ သိရတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ Cockatoo ေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ သူတို႔ ငွက္အဖြဲ႔အစည္းက သတ္မွတ္ထားတဲ့ က်င့္၀တ္သိကၡာအတိုင္း မေဖါက္မျပန္ ထိန္းသိမ္းေလ့ရွိၾကတဲ့ စံနမူနာ ယူစရာေကာင္းတဲ့ သတၱ၀ါတမ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

Posted in: Australian society and environment,က်န္းမာေရး/ဇီဝသိပၸံ